Teknik Analiz /Su Politikaları Derneği

12 Temmuz 2018

Tekirdağ Çorlu’daki tren kazası Türkiye’yi yasa boğdu. 24 kişinin yaşamını yitirdiği , 338 kişinin yaralandığı kazanın ardından  ‘Tekirdağ Çorlu’daki tren kazası neden oldu? Kazanın sebebi yol bekçilerinin olmaması mı? ‘Emniyet tedbirleri maliyetli olduğu için kaldırılması mı ?, ‘Bakım çalışmaları için ödenek çıkmaması mı ? soruları soruldu?

Bazı haberlerde ”Tren raylarının altındaki toprağın yoğun yağış nedeniyle kaydığı görüldü. Kazanın bu sebeple meydana geldiği üzerinde duruldu” dendi..Bir başka haberde tren “Balabanlı Çorlu arasında aşırı yağmur yağışları nedeniyle menfez ile ray arasındaki toprağın boşalması sonrasında raydan çıkıp devrildi” dendi

Olayı teknik olarak açıklamaya en yakın olan haber bu son haber olmasına rağmen burada da menfez ile ray arasındaki toprağı boşaltan kuvvetin ne olduğu açıkça yazılmamıştı. Bu kuvvet  düşen yağıştaki artışa bağlı olarak artan suyun ölümcül olabilen sürükleme kuvvetiydi. Suyun bu kuvveti Tekirdağ’ın Muratlı ile Çorlu ilçeleri arasındaki Sarılar Mahallesi yakınlarında meydana gelen kazada, yolcu treninin 6 vagonu raydan çıkmasına neden olmuştu

Suyun kuvvetinin bu kadar artmasına neden olan unsur ise bu küçük havzaya kısa sürede  şiddetli olarak düşen yağış değil, suyun geçeceği menfezin kapasitesinin suyun aktarılmasında yetersiz kalmasıydı. Bu  yağış önce Ergene Deresi’nin   bir yan kolunun küçük  bir havzasına düşmüş ve sonra da akışa geçmiştir.

Kaza yerine en yakın ölçüm istasyonu olan MGM Muratlı İstasyonunda  yağış değerleri aynı gün  Saat 11.00 ile 12.26 arasında  32.4 mm olarak ölçülmüştür. Çorlu Meteoroloji İstasyonunun yağış tekerrür analizlerine göre bölgede meydana gelen bu yağışlar 7 yılda bir görülmesi mümkün yağışlardır. Havzaya düşen  bu yağışın menfeze yüzey akışı olarak en fazla 2 saatte ulaşacağı düşünüldüğünde    kaza anına kadar geçen yaklaşık üç saatlik zaman diliminde menfez üstündeki  bu hasar farkedilememiştir.

Yan kolun havzasına  düşen ve ana kol olan Ergene Nehrine  doğru yüzeysel akışa geçen  su, menfez önünde birikmiştir. Menfezde sıkışıp menfezin üzerinden aşmaya başlayan akım raylar ile menfez arasındaki toprağı önce yumuşatmış sonra  aşındırmıştır. Daha sonra da  tamamen taşıyarak rayların askıda kalmasına  neden olmuştur.

Kazaya neden olan askıda kalan demiryolu hattı

Suyun bu sürükleme  kuvvetine  erişmesinde menfez üzerindeki traverslerin daralttığı alan ve traverslerin suyu yönlendirmesi  de etkili olmuştur.  Bu raylardan başka bir yola sapma imkanı olmayan tren ise suyun yarattığı bu ölümcül tuzaktan haberdar olamamıştır.

Öncelikle böyle bir riski önceden tahmin edip  önleyebilmenin kolay olmadığını kabul etmek zorundayız. Ancak değişen iklim koşulları ve son dönemde kısa süre içinde dar alanlara  düşen yağışın şiddetindeki artışın bu Haziran ayında bile birçok kentimizde can kaybı yaratan sellere  neden olduğunu hatırlamalıyız.  Su Politikaları Derneği olarak  kentlerde ve karayollarındaki şiddetli yağışlara bağlı oluşabilecek riskleri  1 ay önce “Kentsel Su Yönetimi ve Yol Güvenliği” başlığıyla ele almış ve kent hidrolojik hesaplarımızın gözden geçirilmesine ve mühendislik hidrolojisi eğitimine vurgu yapmıştık.

Şimdi iklim değişimin oluşturduğu belirsizliklerin arttığını ve bunun riskleri de arttırdığını   gözönüne alarak  bu önerilerimizi   2 basit ana başlığa indirip tekrarlamak gereğini duyuyoruz.

1.TBMM’deki Su Yasası Tasarısı  bir an önce çıkartılıp su yönetiminin yereldeki kurumsal  altyapısı güçlendirilmelidir.Su Yönetiminde oluşacak yeni  kurumların bölgesel sorumluluk alanları ile  yetki ve sorumlulukları acil olarak yeniden  tanımlanmalıdır.

2.Hidroloji Enstitüsü kurularak Mühendislik Hidrolojisi hesapları için daha bilgili uzmanlar yetiştirilmelidir. Değişen yağış rejimine göre belirlenecek kırmızı noktalarda risk analizi çalışmaları yapılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.

2017-2018 yılında Haziran ayındaki yağışların yıllara ve yağış normallerine göre durumu

Su Politikaları Derneği -ANKARA

Teknik Analizin PDF versiyonu için lütfen tıklayınız

ÇORLU TREN KAZASININ FAİLİ SU’yun KUVVETİ Mİ 1