Çölleşme 10 yıl içinde 50 milyon insanı göçe zorlayabilir
“Çölleşme ve kuraklık dünyada 169 ülkeyi, yaklaşık 1,5 milyar insanı ve dünya kara alanlarının yaklaşık yüzde 25’ini etkilemektedir.
10 yıl içinde dünyada yaklaşık 50 milyon insanı yerinden edilebilir.
Türkiye Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi’ni 1998 yılında kabul etti”
Dünyanın ortak sorunu olan iklim değişikliği ve insan etkileri de dâhil tüm etkenler sonucunda oluşan çölleşme ile kuraklığa karşı ortak bir mücadele geliştirmek için Birleşmiş Milletler (BM) tarafından ‘Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi’nin 17 Haziran 1994 tarihinde kabul edildiğini ve Türkiye’nin de bu sözleşmeyi 1998 yılında imzaladığını hatırlattı.
“Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi verilerine göre dünya üzerinde bulunan kurak alanların yaklaşık yüzde 70’i hâlihazırda tahribata uğramıştır” d
“Her geçen gün artan nüfus doğal kaynaklara talebi artırmakta ve çölleşmeye neden olmaktadır”
Ülkemizde tabii çöl yok ancak coğrafi konum, iklim, topografya ve toprak şartları göz önüne alındığında arazi tahribatına ve kuraklığa karşı hassasiyeti yüksek bir ülkeyiz.
Ülkemizdeki çölleşmenin başlıca sebepleri
- toprak erozyonu,
- hatalı tarım uygulamaları ve arazi kullanımı,
- hatalı sulama teknikleri sonucu tuzlanma,
- bitkilerin yetişmesini engelleyen tuzlu, jipsli ve aşırı alkali reaksiyon gösteren ana materyaller,
- ormansızlaşma,
- aşırı otlatma ve üst toprağın kirlenmesi olarak bilinmektedir.
- Ayrıca her geçen gün artan nüfus doğal kaynaklara talebi artırmakta ve çölleşmeye neden olmaktadır
“Arazi bozulumu çölleşmeye yol açıyor”
Türkiye’nin yüzde 22,5’i yüksek çölleşme, yüzde 50,9’unun ise orta düzeyde çölleşme hassasiyetine sahip . “Ekolojik olarak hassas olan alanlarımızda bitki örtüsünün tahribiyle tabii dengenin bozulması, toprak ve ana materyalin aşınmasına yol açmaktadır. Bu durum Türkiye’nin bütün bölgelerinde, arazi bozulumu dolayısıyla çölleşmeye yol açmaktadır.
“Türkiye topraklarının toplam alanının yüzde 46’sı yüzde 40’tan fazla eğime, yüzde 62,5’ten fazlası da yüzde 15’in üzerinde eğime sahiptir.
İklimi, topoğrafyası, toprak özellikleri ve sosyo-ekonomik şartlarına paralel olarak da orman, mera ve tarım alanlarında ciddi bir erozyon sorunu yaşanmaktadır.
Arazi kullanımının büyük bölümünü oluşturan tarım arazilerinin yüzde 59’u, meraların yüzde 64’ü, orman arazilerinin yüzde 54’ü çeşitli şiddette erozyona maruz kalmaktadır.
Ülkemizde meydana gelen toprak kayıplarında;
- yüzde 14,26 yağış,
- yüzde3,36 toprak,
- yüzde47,55 topoğrafya ve
- yüzde 34,82 bitki örtüsü etkili olmaktadır.
Arazi kullanımı açısından değerlendirdiğimizde ise ülkemizde yer değiştiren toprağın
yüzde 38,71’i tarım,
yüzde 4,17’si orman ve
yüzde 53,66’sı da meralarda meydana gelmektedir.
Türkiye orman varlığı 22 milyon 740 bin 297 hektar ile ülke yüzölçümünün yüzde 29’udur. Bu alan içerisinde normal kapalı orman alanı 13 milyon 83 bin 510 hektar ile toplam ormanlık alanının yüzde 58’ini, boşluklu kapalı orman alanı ise 9 milyon 659 bin 787 hektar ile toplam ormanlık alanın yüzde 42’sini oluşturmaktadır.
Son yıllarda orman alanlarımızda artış olsa da küresel ısınmanın ve iklim değişikliğinin tahribatı göz önüne alındığında bu alanları daha da artırmak gerekiyor.”
Yeni Gıda Jeopolitiği Şekilleniyor !
Yabancı ülkelerde toprak alımı veya kiralanması hızlandı !
Dursun Yıldız -14/12 /2016
Giriş
Bazı Devletler çeşitli yöntemlerle farklı ülklerde yeni topraklar ediniyor.Yerel halk bu kaynaklardan yoksun kalıyor. Böylece kaynak paylaşımı rekabeti içinde yeni bir gıda jeopolitiği oluşuyor.BM Raporları Gelişmekte olan ülkelerdeki tarım ve gıda üretimine yönelik yabancı sermaye akışında önemli artışlar olduğunu ortaya koyuyor
Dünyanın önde gelen çok uluslu şirketleri Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya ülkelerinde milyonlarca hektarlık tarım arazisi kiralayarak gıda ürünlerine yatırım yapıyor.İklimsel değişiminin yarattığı belirsizlik bu paylaşım rekabetini keskinleştiriyor
Bazı Devletler çeşitli yöntemlerle farklı ülklerde yeni topraklar ediniyor.Yerel halk bu kaynaklardan yoksun kalıyor. Böylece kaynak paylaşımı rekabeti içinde yeni bir gıda jeopolitiği oluşuyor.BM Raporları Gelişmekte olan ülkelerdeki tarım ve gıda üretimine yönelik yabancı sermaye akışında önemli artışlar olduğunu ortaya koyuyor.Dünyanın önde gelen çok uluslu şirketleri Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya ülkelerinde milyonlarca hektarlık tarım arazisi kiralayarak gıda ürünlerine yatırım yapıyor.İklimsel değişiminin yarattığı belirsizlik bu paylaşım rekabetini keskinleştiriyor
Dünyada Durum
Geçen 10 yıl içinde ikiye katlanan küresel gıda fiyatlarının gelecek 10 yılda yine ikiye katlanabileceği öngörüsü ,iklim değişiminin tarımsal üretime olumsuz etkisi ile birlikte gelişmiş ülkeleri kendi sınırları dışındaki topraklarda tarım ve ticaret yapmaya yöneltti.Bunun sonucu olarak Afrika, Latin Amerika, Güney Asya’da 2000 yılından bu yana satın alınan veya kiralanan verimli tarım arazisi hızla arttı.
Bu gelişmede iklim değişimi de doğrudan etkili oluyor ve 1 derecelik bir sıcaklık artışı toplam verimde yüzde 10 düşüşe yol açıyor.Dünya Meteoroloji Örgütü 2016 yılının en sıcak yıl olduğu açıklamasını yaptı Dünya tahıl stokları 10 yılda 107 günden 74 güne gerilemiş durumda .
Su ,enerji,gıda bağlantısının artması nedeniyle günümüzde oluşan gıda krizinden artık birçok sektör etkileniyor(enerji, su kaynakları, taşımacılık, sağlık ). Ekonomik krizler , ekolojik sorunlar , nüfus patlaması, enerji, su, gıda krizleri kesişmeye başladığını görüyoruz. Bu gelişmeler tarımsal faaliyetleri ve gıda üretimini, yeniden bir ekonomik rekabet ve siyasi mücadele alanı haline getirdi.
Bu kapsamda 2000 li yıllardan bu yana hızlanan azgelişmiş ülkelerde satın alınan veya kiralanan büyük tarım arazileri yeni sömürgeci bir politikanın altyapısını oluşturuyor
Bu arazilerin bir kısmında gıda endüstrisinde sıklıkla kullanılmaya başlanan palmiye yağı, buğday, biyo yakıtlar hatta Avrupa’daki çiçekçilerde satılan güller gibi çeşitli ürünler yetiştiriliyor.
Bu büyük tarım toprakları daha çok Avrupalı, Amerikalı ve Suudi Arabistanlı şirketlere 40, 80, 100 yıllık sözleşmelerle kiralanıyor. Bu politika, ülkede ilkel şekilde sürdürülen tarımın modern yöntemlerle gelişmesi, ülkeye yabancı sermaye yatırımlarının artması, iş olanaklarının açılması.şeklinde savunuluyor. Afrika’daki istihdamın %80’i tarımda çalışıyor.
Norveçli bir sivil toplum kuruluşunun hazırladığı rapora göre 2007 yılından itibaren Güney Sudan topraklarının yüzde 9’u yani 5.7 milyon hektar arazi yabancı şirketlere kiralanmış bulunuyor. Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Gıda Programı çerçevesinde Sudan, Etiyopya, Somali, Kenya, Pakistan ve Afganistan’daki yoksul insanlara 2010 yılında 3,7 milyon ton gıda yardımı yapılmış. 2006 yılında bu yardımlardan yararlanan Sudanlı sayısı 6,4 milyon.
Çin,ABD,İngiltere
Yabancı ülkelerdeki toprak kiralayan ülkelerin başını Çin,ABD ,İngiltere çekerken en fazla toprak kiralayan ülkeler ise Brezilya ,Avusturalya ve Etiopya olarak sıralanıyor.Literatürden elde edilen bilgilere göre Dünyada şimdiye kadar 227 milyon hektar arazi yabancı dev şirketlerin eline geçmiş durumda olup bunun %70’i 11 ülkede yer alıyor.
Yapılan araştırmalar bu kiralama işlemlerinin 2008 yılından sonra arttığını ve 2000 den bu yana kiralanan veya satın alınan arazilerin %44’ünün Afrika’da %37’sinin Asya’da yer aldığını ortaya koyuyor.
ABD’li şirketlerin 2000 yılından bu yana 3,15 milyon hektar arazi kiraladığı,ABD’den Texsas’lı bir şirket Sudan’da kiraladığı 600 000 hektar ile en geniş araziyi kiralayan şirket olduğu görülüyor.
Su Politikaları Derneği 