Güneydoğu’da Kuraklık ve GAP’ın Önemi  Artıyor !

GAP gerek kuraklıkla mücadelede ülkemizin gerekse  sınırlarımız örtesindeki bölgenin Gıda Güvencesi olacak çok önemli bir projedir. GAP,  iklim değişikliği etkisi altında riske giren  gıda güvencemizin  sağlanması açısından en stratejik projemizdir. Bu anlamda GAP’ın hem ülkemiz hem de kaos içindeki bölge için barış ve istikrarın anahtarı olan bir projedir. GAP’ta  670 000 hektarı sulamaya açılan ve  ilk aşamada toplam 1 milyon hektarı aşacak olan sulu tarım alanlarının  sağlayacağı ekonomik ve stratejik avantaj en çok 15 yıl sonra çok daha iyi anlaşılacaktır.

Bu anlamda GAP’ın  gıda güvencemiz açısından günümüzdeki rolü15 yıl içinde hızla artacak ve  tüm bölge için çok stratejik bir öneme sahip olacaktır. Bu nedenle GAP’ın eksik kalan tüm projelerinin hızla tamamlanması ve tarım ile sanayi  sektörleri arasında entegrasyonun sağlanması için çalışmalar arttırılmalıdır. 

GAP  başlangıçta  planlaması DSİ Genel Müdürlüğü tarafından çok kapsamlı bir şekilde yapılan ve uzun yıllar içinde yeni anlayışlara göre geliştirilen bir entegre bölgesel kalkınma projesidir. GAP’taki tüm barajlar, göletler, sulama kanalları, sulama sistemleri bu planlamalar kapsamında en  verimli hizmet verecek şekilde projelendirilmiştir. Hatta GAP’taki sulama sistemleri son 20 yıldır tümü modern sulama sistemi olarak en az su ile en yüksek tarımsal ürün verimini alacak şekilde projelendirilmiş, uygulanmış  ve uygulanmaktadır. Bunun yanısıra  bölgedeki  bazı klasik sulama sistemleri de modern sulama sistemlerine dönüştürülmektedir. Bu nedenle GAP kapsamındaki tüm su, enerji ve sulama altyapısı suyun iyi yönetilmesi durumunda kuraklığa karşı direnç sağlayabilecek bir altyapıdır. Bu bölgemizdeki baraj ve göletlerde  biriktirilen suyun en verimli şekilde kullanılması artan iklim değişikliği etkisi altında çok daha büyük bir önem kazanmıştır. GAP’ta suyun damlası altın değerinde olup bu değer tüm bölgede yakın zamanda daha iyi anlaşılacaktır.  

GAP Bölgesinde Kuraklık Artacak

İklimbilimcilerin ve Meteoroloji uzmanlarının yaptığı çalışmalar GAP’ın en önemli iki nehri olan Fırat ve Dicle havzasında sıcaklıkların artacağını ve yağışların azalacağını ortaya koymaktadır. Bu durum Fırat ve Dicle nehirlerinin sularının da azalması sonucunu doğuracaktır. Su Yönetimi Genel Müdürlüğünce yapılan çalışmalar ülkemiz üzerinde ortalama sıcaklıkların ciddi oranda artacağını , özellikle doğu ve güneydoğuda artış’ın 1-2°C fazla olacağını ortaya koymaktadır. Araştırmaya göre toplam yağışlarda genel olarak bir azalma beklenmekte olup  bu azalma en fazla Ege ve Akdeniz kıyıları ile güneydoğu ve doğu bölgelerinde görülecektir. Ükemizin doğusu ve güneydoğusunda sıcak hava dalgası beklenen gün  sayısının , bu yüzyılın  sonunda yılda 200 günlere ulaşacağı öngörülmektedir.  Yapılan modelleme çalışmalarında, tüm senaryolar ve projeksiyon dönemlerinde Fırat Dicle ve Konya Kapalı Havzalarında ciddi su açığı olacağı öngörülmektedir. Son yıllarda Güneydoğu Anadolu Bölgesi bölgesel kuraklığın şiddeti ve sıklığının arttığı bir bölge olarak ortaya çıkmaktadır.  

Nehir Havzası ölçekli su yönetim modeli gerekli

GAP Bölgesi dahil olmak üzere birçok havzada kurak dönemler daha şiddetli ve daha sık yaşanmaya başlamıştır. Bu da su kaynaklarının üzerindeki baskının artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle suyun adil ve verimli kullanılması ihtiyacı da artmaktadır.Suyun adil  kullanılması katılımcı ,şeffaf, hesap verilebilir politikalara ihtiyaç duyar. Suyun verimli kullanılması için de nehir havzası ölçeğinde katılımcı politikalar geliştirilmelidir. Havza bazlı su yönetimi modeli,  su kaynaklarının doğal döngüsünü koruyarak tüm havzayı bir bütün olarak ele almakta  ve en verimli kullanımını sağlamaktadır. Bu nedenle adil ve verimli su politikaları havza ölçeğinde bütünleşik, katılımcı ,şeffaf ve hesap verebilir olmalıdır. Türkiye iklim değişikliği etkisi altındaki su kaynaklarını GAP bölgesinde ve diğer havzalarda en verimli şekilde kullanabilmek için  nehir havzası ölçekli bütünleşik su yönetimi modelini uygulamaya sokmalıdır.