İlker Özel

İnş Müh

Emekli DSİ Genel Müd.Yrd.

SPD Üyesi

Porsuk Çayı (antik, Frigce: Tymbris) İç Anadolu Bölgesi’nde bir ırmaktır. Aksu Dağı’nın kuzey yamacından inen Bayatçık Deresi ile Kütahya – Uşak sınırındaki Murat Dağı’nın kuzey yamacından inen Kızıltaş Suyu’nun birleşmesiyle doğan Porsuk Çayı, Sakarya Irmağı’nın en uzun (448 km) koludur. Kütahya Ovası’ndan geçip Eskişehir kentinin güneybatısında yer alan ve 1948’de hizmete giren Porsuk I ve 1971’de hizmete giren Porsuk II barajları arkasında toplandıktan sonra, Eskişehir Ovası’ndan ve Eskişehir kentinden geçer; Yassıhüyük karşısında Polatlı’nın Kıranharmanı köyünde Sakarya Irmağı’na ulaşır. Akım 15 m3/sn’yi yıl içinde geçmemektedir.

Çocukluğumda benim için en büyük su idi. Bazen baharda taşar, babam bizi taşkını görmeye götürürdü . Akrabamız abim olta yapar, beraber balık tutmaya giderdik. Sepeti kızılkanat isimli tatlı su balığı ile doldururduk. Çouklar yüzmeyi Porsuk Çayında öğrenirdi. Masmavi değildi ama pırıl pırıldı bizim canımız ciğerimiz Porsuk Çayımız,

Kütahya, ikinci derecede arıtılan suyu Porsuk Havzası’na bırakıyor. Bu  bilinen gerçek.

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nde 2004 yılının Ekim ayında yayımlanan ‘Porsuk Baraj Havzası’nın Kütahya Kökenli Kirlilik Problemi’ makalede de, Porsuk Havzası’nı Kütahya’nın kirlettiği şu ifadelerle belirtiliyor.

‘Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Porsuk Çayı’nı “zararlı bakterilerin ve virüslerin dışında hiçbir canlının yaşamadığı, yatağı atıklarla dolu, kirlilik ve sağlık açısından en tehlikeli akarsular” arasında tanımlamıştır. Bu tanıma rağmen, Porsuk havzasında kirliliği önlemek amaçlı ciddi hiçbir önlem alınmamıştır.  Havzada en önemli kirletici kaynaklar; Kütahya ilinin atık suları, Kütahya mezbahasının atık suları, Azot,  Şeker ve Magnezit Fabrikası, Seyitömer Termik Santrali ile tarımsal kökenli kirleticilerdir. Kütahya’dan gelen evsel ve endüstriyel atıklarla yüklenen Porsuk Çayı son 10 yıl içinde Kütahya ve Eskişehir illerinden çok fazla evsel ve endüstriyel atık yüklemesi olmuş ve Çay bu kirlenmeyi tolere edemez hale gelmiştir. Nitrat nedeni ile çocuklarda büyük oranda MAVİ HASTALIK vakaları görülmekteydi.

BÜYÜK ŞEHİR YÖNETİMİ olayı ele alıp koca şehrin atık suları sistematik olarak TSE standartlarına uygun halde Porsuk Çayına deşarj edilince Porsuk Çayı’nın kirlilik yükü azalmıştır. Nereye kadar? Sakarya Nehrine kavuştuğu Kıranharman’a kadar.

Sakarya Nehri

Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye’nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu’nun ise en büyük akarsuyudur. Nehir, ismini Yunan Mitolojisi’ndeki nehir tanrısı Sangarius’dan almaktadır. Eskişehir’in çifteler ilçesi yakınlarından doğan Sakarya Nehri kolları ile birlikte toplam uzunluğu 824 km.`dir. İl sınırları içindeki uzunluğu ise 159,5 km.yi bulur. Sakarya Nehri, ilimiz sınırları içinde Adapazarı ovasının kuzey kesiminde Mudurnu Çayını ve Sapanca Gölü’nün fazla suyunu boşaltan Çark suyunu alarak  Karasu’dan Karadeniz’e dökülür.

Doğduğu yer, döküldüğü yer pırıl pırıldır Sakarya Nehri’nin. Ama geçtiği yerler hep yerleşim yerleri ile doludur,

Temiz görünen ve kirlenmiş hali ile ANKARA ÇAYI.

Kıranharman’da kısmen de olsa kirlenmiş Porsuk Çayına daha önce perişan haldeki Ankara Çayı’ile kirlemiş Sakarya Nehri Karadeniz’e doğru yollara düşer.

SAKARYA NEHRİ

Osmaneli ilçesinden itibaren sanayi tesisleri başlar. Sakarya Nehri; Kara Denize kavuşana kadar artarak devam eder.

Sakarya Nehri’nin en büyük avantajı, üzerindeki barajlardır. O kirlenmiş Sakarya, bu barajlarda kirliliğinin büyük bir kısmını  bırakarak yoluna devam eder. Ama hala kirlidir. Şimdi bu suyu hazine bulmuş gibi İstanbul’a nasıl sunarız.

Kirli olan yalnız Sakarya Nehri değil ki,

Pelin Akdemir

DUVAR – Ergene Nehri, dere kirliliği, renk değiştirmesi, fabrika atıkları, kötü koku, halk sağlığı, balık ölümleri ve çevre protestolarıyla basında yıllardır yerini alıyor. Marmara Denizi’nde görülen müsilajdan sonra Hidrobiyolog Levent Artüz de Ergene Nehri’ne dikkat çekmişti. “Ergene Nehrinin kirliliğinin en önemli sebebinin sanayi tesisleri olduğu artık bilinen bir gerçektir. Bunun temel sebebi de arıtılmadan yapılan deşarjlar olmaktadır.”

İşin en ilginç tarafı; atıklarını arıtmadan Ergeneye verenlere yaptırım yok, 50 km lik boru hattı ile kirlilik Marmaraya postalanacak. Yapma be kerdeşim.

Harita: Ahmet Salih Odabaş, Sena Akkoç

Enerjinin bu kadar pahalı olduğu ortamda hiçbir sanayici arıtmasını çalıştırmaz. Bunun yanı sıra doğru dürüst yaptırımlar, destek olacak unsurlar da yok.

Kanun Numarası : 6200  Kabul Tarihi  : 18/12/1953 Yayımlandığı R.Gazete  : Tarih : 25/12/1953   Sayı : 8592

Bu kanunun kabul edildiği tarihte ülkemin nüfusu  1950 yaklaşık 21 miyon, 1955 de 24 milyon. Ekonomi tarım ve KIT ler. Hızla kalkınan Türkiye’ de bir şeylerin eksik  uzun zaman  

Ülkemizde ilk Çevre Bakanlığının kuruluşu: 1991’de ise çevreden sorumlu kuruluş olarak Çevre Bakanlığı kurulmuştur.  91 de 54 milyon, 98 de 61 milyon, 2000 de 63 milyon, 2020 de 83 milyon olan Türkiye, hızlı nüfus artışı,  kontrolsüz gelişen büyük, küçük, orta büyüklükteki sanayi kuruluşları, sanki kaçıp gidecekmiş gibi kucaklanan, arazi verilince her şey oldu bitti zannedilen Organize Sanayi bölgeleri. Tekstil, konserve, otomotiv.

Tekstilde boya ve apre, konserve atıkları, otomotiv ve yan sanayiinde boya ve Bursa Nilüfer Çayı , suni gübre, açıkta bekletilen bor madeni ( Bandırma Manyas Kuş Cenneti ) perişanlığı.

Manisa Marmaracık Gölü

Kirlenen nehirlerimiz, yakınlarda kuruyan Manisa’nın cennet köşesi Marmaracık gölü, geleceği düşünmeden kuruyan topraklara sahip çıkarak, oraları tarla yapmak isteyen ve onlara olmaz asla olmaz  demeyip yol gösterenler.

Türkiye

25 Ocak 2021

Kaynak: DHA

Büyük Menderes Nehri’nde suyun rengi değişti

  Gediz Nehri’ndeki kirlilik Türkiye’nin en önemli havzasının geleceği için alarm  veiyor

                                        Havzanın en önemli can damarıyken atık kanalına dönüştü!

Özellikle toprağa karışan ağır metallerin tarımsal ürünlerin verim ve kalitesini düşürdüğünü belirten Başevirgen, bereketli Gediz Ovası’nın göz göre göre ölüme terk edildiğini söyledi ve “Bu kirliliği görmezden gelmeye devam edersek bedelini çok ağır öderiz. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Tarım Bakanlığı’na bir kez daha seslenerek, bu kirliliğe bir an önce son verecek çalışmaları yapmalarını ivedilikle talep ediyoruz” diye konuştu. (DHA)

Nehirlerimiz; her geçen gün etkisini arttıran İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ , KURAKLIK ve HIZLA ARTAN KİRLİLİK ile elden çıkmak üzere iken, inanılmayacak dercede hızlı bir şekilde KİRLENEN yeraltı sularımız gözlerden ırak olduğu için unutuldu gibi.

Başta BURSA ovası, ESKİŞEHİR ovası, GEDİZ ovası, TRAKYA ovaları ve daha nice güzelim bereket kaynağı ovalarımız  birer atık merkezi oldular. Ve YERALTI SULARI mız elden çıkıyor.Trakya ovaları TPAO nın araştırmaları sonucu ve dolayısı ile yeraltı sularında etkileyici petrol türevlerine sahiptir.

Aynı olayı 1993 yılında Diyarbakıra Devegeçidi Barajında  acil içme kullanma suyu olablirmi araştırması yaparken laboratuvar çalışmaları sonucu tesbit etmiştik. Baraj suyunda petrol atığı vardı.

Akarsular, doğal ve yapay göller, baraj gölleri ve yeraltı suları. Ayrılmaz bir bütündür. Bu hızlı nüfus artışı ile, yaklaşan kuraklığa merhaba derken ve iklim değişiliğinin ŞIMARIKLIĞI  el sallarken derhal ama derhal birşeyler yapılmaldır, YAPMAK İÇİN SADECE KARAR ALMAK DEĞİL olay.BUNU UYGULAMAYA GEÇİRMEKTİR.

Kaynakça: faydalandığım değerli yazar ve araştırmacıların isimlerini konunun içinde belirttim. Teşekkürlerimle

Su Politikaları Derneği nehirlerimizin hızla kirlenmesi konusunda farkındalığı arttırmaya çalışıyor. Bu konuda çok kapsamlı iki rapor hazırladı

Suyu sadece miktar  olarak değil ama kalite olarak da korumamız lazım .Bunu da iş işten geçmeden yapmamız gerekiyor.

Derneğimiz bu konunun  önemini birçok yayınında konferans ve panellerde açıkça vurgulamaya devam ediyor.

Su Politikaları Derneği’nin bu konuda yayınladığı raporları aşağıda veriyorum