Küresel su döngüsünde kalıcı değişimler ortaya çıkar mı ?

Atmosferik karbon seviyeleri ile küresel sıcaklık arasındaki ilişkinin anlaşılması, İsveçli bilim insanı Svante Arrhenius’un karbondioksit konsantrasyonlarındaki değişikliklerin Dünya’nın ısı bütçesini etkileyebileceğini öne sürdüğü 1895 yılına dayanır. İklim değişikliğinin  Dünya’nın hidrolojik döngüsünü (Dünya ile atmosfer arasındaki sürekli su hareketi) nasıl etkilediği, sürdürülebilir su kaynakları yönetimi  ve  sağlıklı hava durumu tahminleri  için önemli bir sorudur.

Küresel iklim değişikliğinde özellikle hava, su toprak kirliliği, arazi tahribatı, ormansızlaşma gibi ekosistem dengesini bozan insan faaliyetlerinin önemli bir  etkisi bulunmaktadır. 2025 yılında Science Dergisinde yayınlanan bir bilimsel çalışmada (Samaniego 2025) küresel hidrolojik döngüdeki kaymalar incelenmiş ve bunun iklim değişikliği  ve diğer değişkenlerle olan ilişkisi  araştırılmıştır.

 Su döngüsünde yerel ve bölgesel değişiklikler gözlemlenmiş olsa da , küresel ölçekte bir değişimin kesin kanıtı zordur. Bu soruyu cevaplamak için onlarca yıllık küresel ortalama deniz seviyesi verisi ve gelişmiş iklim ve hidrolojik modelleme gerekmektedir. Ancak bilim insanları (Seo ve arkadaşları) Science dergisinin 6741.sayısının 1408. sayfasında, birden fazla küresel jeofizik veri setinin entegre edilmesinin karasal su depolanmasında kalıcı bir düşüşü nasıl ortaya çıkardığını açıklamaktadır. Bu  çalışma, mevcut iklim değişikliği etkisi altında karasal su kaynaklarında geri döndürülemez bir değişime dair sağlam kanıtlar sunmaktadır. Bir diğer deyişle araştırmacılara göre son 20 yılda  karasal su depolamada tespit edilen azalma , toprak neminde geri döndürülemez bir düşüş olduğunu ortaya koymaktadır

Araştırmayı yapan hidrologlar Dongryeol Ryu ve Ki-Weon Seo sonuçlarını gördüklerinde şaşkına döndüklerini ifade etmektedir. Araştırmacılardan Ryu, Associated Press’e “İlk başta ‘Bu modelde bir hata’  diye düşündük. Ancak bulguları incelemeye başladığımızda karada depolanan suyun kaybolmakta olduğunu tespit ettik. Son yirmi yılda, toprakta, karda ve tatlı sularda depolanan 2600 milyar m³ ten  fazla su kalıcı olarak okyanusa taşınmıştı.” açıklamasını yapmıştır. Ancak bu sonuca ulaşmak  kolay olmamıştır. Hidrolog Luis Samaniego, ” güvenebilecekleri bir rakam elde etmek için Ryu, Seo ve meslektaşlarının, su depolama anomalilerini, deniz seviyesindeki değişiklikleri ve Dünya ekseninin hareketini izleyen üç uzun vadeli küresel veri setini gelişmiş iklim ve hidrolojik modellemeyle entegre etmek zorunda olduklarını açıklamıştır (Samaniego 2025).  Samaniego’nun AP’ye  ” Bu daha önce mümkün olmayan bir şeyi doğrulamak için tüm disiplinlerle doğru zamanda gelen  büyüleyici bir yap-boz parçası oldu.” açıklamasını yapmıştır. Luis Samaniego  devamla “Bu durum , karasal suyun bu büyük ve dikkate alınmayan  kaybının büyük olasılıkla iklim değişikliğinden kaynaklanıyor ve geri döndürülemez olabileceği anlamına geliyor. Bu, sonuç dünyamızda tüm canlılar için daha az su olacağını gösteriyor” demiştir (Samaniego 2025).

SAMANIEGO L. (2025) Permanent shifts in the global water cycle Science 27 Mar 2025Vol 387, Issue 6741pp. 1348-1350DOI: 10.1126/science.adw5851 available at https://www.science.org/doi/10.1126/science.adw5851?utm_source=sfmc&utm_medium=email&utm_campaign=ScienceAdviser&utm_content=distillation&et_rid=342934921&et_cid=5575266 .Erişim : 29 Mart 2025