DSİ Raporu : Ankara’da şehir selinden yaklaşık 150 000 kişi etkilenebilir.

Ankara’da Şehir Selleri

Ankara’da hem şehir selleri hem de Ankara içinden geçen dere ve çay taşkın riskleri var. Ankara’da  bugüne kadar birçok su baskını olayı meydana geldi ve bu su baskınları neticesinde can ve mal kayıpları yaşandı.Ankara merkezinde son yıllarda meydana gelen su baskınları daha çok, yanlış alt  yapı uygulamaları (kanalizasyon sisteminin geri tepmesi vb.), yoğun yapılaşmadan kaynaklı  yüzey selleri (şiddetli ve kısa süreli sağanak yağışlarda suyun toprak içine drene olamayarak hızla  akışa geçmesi vb.)  nedenlerle meydana gelmektedir. Su basman kotu altında kalan binalar aşırı olmayan yağışlarda bile su basma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır.Bu durum öncelikle altyapı ve drenaj sistemlerinin iyileştirilmesi, ayrık yağmursuyu hatlarının yapılması  gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Ankara il merkezinden geçen dereler

Ankara’da 8271 km atıksu 2875 km de  yağmursuyu toplama sistemi mevcuttur. Son yıllarda  Çankaya,Yenimahalle,Mamak,Altindağ gibi ilçelerde yağmur suyunun  toplandığı ayrık iletim sistemleri inşaatı arttı  ve aşırı yağışlar sonrasında yağmur suyunun biriktiği bazı noktalarda drenaj tedbirleri alındı. Ancak şehir sellerine karşı direncin arttırılması için  sadece kanal kapasitesini arttırma ,boru çapını büyütme gibi su  mühendisliği  tedbirleri yetersiz kalabilir. Şehir seli yönetiminde doğa tabanlı ekolojik çözümler ile  toplumsal bilinç arttırma, acil kurtarma eğitimi ve farkındalık yaratma  gibi hususlar da dikkate alınmalıdır. Şehir selleri tehlike  ve risk haritaları hazırlanıp bu bölgelerde yaşayanların sele karşı alması gereken acil önlemler konusunda bilinçlendirilmesi de önemlidir.

Ankara için sel ve taşkın yönetim planları hazır. Uygulama Bekliyor !

Ankara’da meydana gelebilecek taşkınların tespiti ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacı ile,  2016 yılında DSİ 5. Bölge Müdürlüğü tarafından Ankara İli  Taşkın Tehlike Alanları  Planlama Raporu, 2018 yılında ise Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından Ankara İl merkezinin içinde olduğu Sakarya Havzası Taşkın Yönetim Planı hazırlanmıştır. Bu planlarda daha çok  yerleşim birimlerinden geçen dere yatakları ve bu yataklarının taşması sonucu meydana gelebilecek su baskınları ele alınmış.  Bunlara karşın alınacak önlemler irdelenmiş ve alınması gereken tedbirler sıralanmış.  Ayrıca 2021 yılında yayınlanan Ankara İl Afet Risk Azaltma Planında da Ankara İlinde taşkın ve kent içi sele maruz kalabilecek yerler ve alınması gereken önlemler detaylı bir şekilde verilmiştir. Bu tedbirler arasında; dere yataklarının temizlenmesi, yağmur suyu hattı döşenmesi, bazı kanal,menfez gibi sanat yapılarının kapasitelerinin arttırılarak yenilenmesi, dere ıslahı yapılması, drenaj kanalı yapılması,taşkın erken uyarı sistemleri kurulması gibi tedbirler bulunuyor. Bu tedbirlerin hem ASKİ hem de DSİ Bölge Müdürlüğü gibi kuruluşlar tarafından alınması gerekiyor.

Tedbir alınmazsa onbinlerce kişi etkilenebilir

Ankara şehir merkezinden geçen  birçok dere ve çay bulunuyor. Bunlardan Çubuk çayı,Hatip çayı,İncesu Deresi ,Ankara çayı üzerinde bulunan birçok köprü ve menfezde kesitlerin genişletilmesi ,kapalı kesitlerin açılması gibi tedbirlerin alınması  gerekiyor.  DSİ 5. Bölge Müdürlüğü .tarafından 2016 yılında hazırlanan  Ankara İli Taşkın Taşkın Tehlike Alanları Planlama Raporunda Ankara şehir merkezinde bulunan dereler/çayların  getirebileceği taşkın debileri ve verebileceği zararlar da  hesaplanmış.

Bu rapora göre ;

Ankara İl Merkezi’nde en olumsuz koşullarda yaşanacak 50 yıl tekerrürlü taşkın olayında 148.083 kişinin, 100  yıl tekerrürlü taşkın olayında 164.596 kişinin, benzer şekilde 500 yıl tekerrürlü taşkın olayında  da yaklaşık 238.148 kişinin etkilenmesi beklenmektedir.

Rapora göre ;Tekerrür periyodu 500 yıl olan taşkın için Ankara İl Merkezi’nde bulunan yapıların yaklaşık %24’ü taşkın riski altında bulunmaktadır. Raporda böyle  bir taşkın yaşanması durumunda zararın %72’sinin  konutlarda görüleceği,   %28’inin  ise sırasıyla ticaret alanları, yeme-içme tesisleri, finansal kurumlar, eğitim kurumları, sağlık  kurumları ve diğer alanlarda oluşacağı belirtilmiştir.

Önlemler Raporlarda Verilmiş. Şimdi Uygulanması Gerekiyor.

Ülkemizde  son yıllarda ani ve şiddetli yağışlar  gibi  olağandışı  meteorolojik hava olayları  artıyor. Bunlar  büyük zararlar verebilecek şehir selleri ve taşkınlara neden olabilir. Bu nedenle erken uyarı sistemleri,halkın bilgilendirilmesi ve eğitilmesi, ve altyapının yenilenmesi ve mevcut kapasitenin arttırılması, kanalların temizlenmesi  gibi önlemlerinin bir an önce alınması gerekmektedir. Bu önlemler  hemen hemen her kentimizi de kapsayan havza veya alt havza taşkın yönetim planları ve il afet risk azaltma planları içinde detaylı olarak verilmektedir. Şimdi yapılması gereken  ve beklenen ilgili kurumların bu önlemleri hızla ve koordinasyon içinde almasıdır.