Tarımsal üretim ve su potansiyelimiz açısından son kar yağışının etkileri

Dursun Yıldız

SPD Başkanı

Ekim 2024 te başlayan yeni su yılında ülkemizin özellikle orta ve batı  yarısında yeterli sonbahar ve kış yağışları oluşmadı. Yukarıdaki haritada görüldüğü gibi son 7 günde ülkemizin büyük bölümünde  kar yağışı görüldü. Haritada kar yağışının en çok  (50-100cm) Doğu Anadolu’nun batısı  ile Doğu ve Orta Karadeniz’de yoğunlaştığı görülüyor. Diğer bölgelerimizde ise kar yağışının 1-25 cm arasında gerçekleştiği görülmekte.

Bu yağışların  bölgelere göre değişen miktarlarda ,toprağı, yeraltısuyunu ve baraj depolarını besleyeceği söylenebilir. Ancak bu etkinin yurdun büyük bir bölümünde yetersiz kalacağı görülmektedir. Bu nedenle ilkbahar yağışlarının önemi devam etmektedir.

Kar yağışı ve tarımsal üretime etkisi

Kar, yavaş eridiği için toprağa suyun daha derinlemesine nüfuz etmesini ve toprağın uzun dönem beslenmesini sağlar. Bu durum, özellikle yağmura bağlı tarım yapılan bölgelerde  ilkbahar aylarında tarım ürünlerinin su ihtiyacı açısından  önemlidir.

Kar yağışı, uygun miktarda ve doğru zamanlamada gerçekleştiğinde tarımsal üretime büyük faydalar sağlar. Ancak aşırı kar yağışı ve beklenmedik don olayları, tarımsal faaliyetleri olumsuz etkileyebilir.

Kar yağışı önümüzdeki hafta Karadeniz Bölgesine kayacak.

Daha önce de belirttiğimiz gibi son 1 hafta içinde Karadeniz bölgemiz daha yoğun kar yağışı aldı. Haritada da görüldüğü gibi ülkemizde kar yağışının 26 Şubat Çarşamba gününe kadar daha çok  Karadeniz kıyılarında etkisini azaltarak  devam edeceği tahmin ediliyor. Meteorolojik hava tahminleri kar yağışının önümüzdeki 3-6 gün içinde kuzeye kayarak Karadeniz kıyılarında yoğunlaşacağını gösteriyor.

Karadeniz bölgemiz başta olmak üzere son dönemde yoğun kar yağışı alan bölgelerde yağmur ve  sıcaklıklarda yaşanacak  ani artışlar, kar tabakalarını hızla eriterek ani seller yaratabilir. Bu nedenle özellikle Karadeniz Bölgemizde bahar aylarında ani kar erimesi ile oluşabilecek sel tehlikesine karşı dikkatli olunmalıdır.

Düzenli ve yeterli kar yağışı doğal su deposu yaratır

Kar yağışı özellikle  yüksek  dağların bulunduğu nehir havzalarında doğal bir su depo alanı olur. Bu karlar bahar aylarında eriyerek bir kısmı yeraltısularını besler diğer bölümü ise suni depolara, doğal göllere ve baraj göllerine akar. Kar yüksek kesimlere yeterli miktarda düşmüş ise belirli bir süre boyunca yavaş yavaş eriyerek  su kaynaklarını düzenli bir şekilde besler.

Kar erimesi, tarım alanlarının sulanmasını destekler ve kurak dönemlerde su ihtiyacını karşılar. Kar yağışı  uygun bölgelerde yeraltına doğrudan  süzülerek  veya nehirleri besleyerek dolaylı bir şekilde yeraltısuyunu ve kaynakları besler. Kar yağışı sonrasında düzenli bir  erime ile mineral tabakaları arasından süzülerek yeraltısuyuna karışan sular mineralli kaynak sularını da beslerler.

Yeterli kar yağışı ekosistemleri düzenli olarak besler

Düzenli ve yeterli kar yağışı, hem doğal ekosistemler hem de tarımsal sulama  için gerekli olan su kaynaklarını besler. Kar yavaş eridiği için toprağa suyun daha düzenli bir şekilde nüfuz etmesini sağlar. Kış mevsiminde düşen karlar  toprak ve bitkiler üzerinde olumlu etkiler yaratarak verimli bir tarım sezonu geçirilmesine yardımcı olur. Ekosistem açısından da düzenli bir şekilde eriyen karlar nehir ve göllerin uzun bir süre dengeli su seviyelerine sahip olmasına yardımcı olur. Böylece ekosistem dengesi için çok önemli olan sulak alanların korunmasına katkıda bulunur.