İklim Değişimi
SPD Üyesi Prof. Dr Harun Raşit Uysal:İklim değişikliği bitkisel üretimi azaltacak
Gıda güvencesi, bütün insanların her zaman aktif ve sağlıklı yaşaması için gerekli olan besin ihtiyaçlarını ve gıda önceliklerini karşılayabilmek amacıyla yeterli, sağlıklı, güvenilir ve besleyici gıdaya fiziksel ve ekonomik bakımdan sürekli erişebilmeleri olarak tanımlanıyor.
Günümüzde gıda güvencesinin istenilen düzeyde sağlanamamasının en önemli nedenlerinden biri iklim değişikliği. Gelecekte de iklimsel dalgalanmaların gıda güvencesini olumsuz etkilemeye devam etmesi bekleniyor.
Bu konuda çeşitli iklim senaryoları kullanılarak hazırlanan projeksiyonlarda gelecekte tarımsal üretimin azalacağı ve gıda güvencesiz insan sayısının artacağı vurgulanıyor. Örneğin iklim krizi geçen son 30 yıl içinde tarımsal üretimde her on yılda yüzde 1-5 gibi değişen düzeylerde azalmaya neden oldu.
ÜRETİM AZALACAK
Yapılan bir çalışmada 2050’de buğday, mısır, ayçiçeği, arpa gibi bitkilerin verimlerinin sırasıyla yüzde 7.6, 10.1, 6.5 ve 7.6 azalacağı tahmin ediliyor. Bir başka çalışmada da bitkisel üretimde verimliliğin 2003 yılına göre 2080’de yüzde 15-25 oranında azalacağı ileri sürülüyor.
İklim değişikliği, sadece üretimi değil, üretim zincirinde gıda güvenliğine dair tehlikelerin ortaya çıkmasına da neden olacak. Yüksek sıcaklık ve artan karbondioksit (CO2), yağış miktarındaki değişimler zararlı canlılar ve otların çoğalmasına, organik karbon havuzlarının risklere karşı daha kırılgan olmasına yol açacak.
Bu durum sadece gıda güvenliğini değil, bununla ilgili gıda üretim sistemlerini de etkileyecek.
İklim değişikliği, tarımsal faaliyet içinde tarıma elverişli olmayan arazilerin ekolojilerinin değişimini zorunlu kılarak dolaylı etki yaparken, tarıma elverişli araziler de ise birçok türün miktar ve dağılımlarına etki ediyor.
BİTKİ DOKULARI ODUNLAŞACAK
Yükselen sıcaklıklar bitki dokularının odunlaşmasını arttırıyor, dolayısıyla bitkilerin sindirilebilirliğini azaltırken, hayvanlar için yem kaynaklarında azalmaya ve beraberinde et ve süt üretiminde düşmelere neden oluyor. Bu durum küçük üreticilerin gelirlerini etkileyecek oranda hayvansal üretimde azalmalara yol açabilecek.
Bu anlamda bakıldığında bitkisel ve hayvansal üretimde verimliliği düşürmesi ve üretimi azaltması, gıda fiyatlarını artırması, gelirleri azaltması gibi pek çok nedenle gıda güvencesinin dört temel ilkesini tehdit ediyor. Üretimdeki azalış gıdanın sağlanabilirliğini ve yeterliliğini, fiyatların artması ve gelirlerin azalması da erişilebilirliğini olumsuz etkiliyor.