AB’de  arıtılmış atıksu kullanımı  için  standartlar belirlendi.  

06 Mayıs 2024

Avrupa’nın birçok yerinde yağışlarının azalma eğiliminde olduğuna  dair artan kanıtlar nedeniyle  AB, arıtılmış atık suyun tarımsal sulamada yeniden kullanımına ilişkin minimum gereklilikler yönetmeliğini 2020 yılında  yayınlamıştı.(Suyun Yeniden Kullanımı Yönetmeliği (Yönetmelik (AB)2020/741)). (the Water Reuse Regulation (Regulation (EU)2020/741)).

26 Haziran 2023’te Avrupa Birliği (AB) genelinde arıtılmış atık suyun yeniden kullanımını teşvik etmeyi ve kolaylaştırmayı amaçlayan yeni düzenlemeler  de hayata geçirildi

Arıtılmış atık suyun tarımda yeniden kullanımı yönetmeliği (WRR), tüketicileri ve çiftçileri suda  döngüsel  yaklaşıma yöneltmek, suyun güvenli olmasını sağlamak ve giderek azalan temiz su kaynakları üzerindeki baskıları  azaltmak amacına yönelikti. Ayrıca su ve kara ekosistemlerinin ihtiyaç duyduğu su kaynaklarının korunmasına da yardımcı olacak olan  bu yönetmelik , biyolojik çeşitliliğin korunmasına, sıfır atık hedefine  ulaşmaya ve iklim değişikliğine uyum sağlamaya yardımcı olacak bir araç olarak da kabul edilmiştir.

Bu yönetmelik, halihazırda Kentsel Atık Su Arıtma Direktifi’ne (UWWTD) uygun olarak arıtılmış olan kentsel atık suyun, tarımsal kullanıma uygun olması için  daha da arıtılması gerektiğini  ortaya koymaktadır.

Su  sorunları  iklim değişikliğinin etkileriyle daha da arttığından, geri kazanılan bu suyun tarımda kullanılmasının, su sıkıntısı ve kuraklıkla mücadelede önemli bir rol oynayabileceği düşünülmektedir.

Suyun Yeniden Kullanımı Yönetmeliği (WRR), asgari kalite standartlarını belirleyerek, arıtılmış atık suyun tarımda güvenli kullanımını teşvik etmek ve insan, hayvan sağlığının ve çevrenin korunmasını sağlamak amacına yönelik olarak hazırlanmıştır.

AB Tarım Sektörü

Tarım sektörü, Avrupa vatandaşlarının sağlığı ve refahı için gerekli olan gıda ve diğer tarımsal ürünlerin üretimi için önemli bir sektördür. AB, 40 milyondan fazla kişiye istihdam sağlayan tarımsal gıda ihracatında küresel liderdir. Bununla birlikte, AB tarım sektörü aynı zamanda Avrupa’daki tatlı su kaynaklarının en büyük kullanıcılarından biri olup yıllık toplam kullanılan suyun yaklaşık yarısını kullanmaktadır.

Tarımdan kaynaklanan su talebi, Avrupa’nın birçok yerinde su mevcudiyetinin en düşük olduğu ilkbahar sonu ve yaz aylarında en yüksektir. Suyun yeniden kullanımı yaklaşımı , çiftçilerin daha öngörülebilir bir temiz su kaynağına erişmesin e imkan tanıyacaktır. Ayrıca  öngörülemeyen kurak dönemlere  uyum sağlamalarına yardımcı olmanın yanı sıra, iklim değişikliğine karşı dayanıklılığı geliştirip etkilerini hafifletebilir. Bunun yanısıra  suyun yeniden kullanılması, yenilikçi arıtma teknolojilerine yatırımı ve pazardaki rekabet gücünü de artırabilir.

Suyun Yeniden Kullanımı Yönetmeliği, AB vatandaşlarına ve işletmelere, geri kazanılan su ve tarım ürünlerinin kalitesi konusunda güven verecek asgari standartları belirlemektedir. Yeni yönetmelik aynı zamanda olası sağlık ve çevre riskleri için ortak izleme gerekliliklerini ve risk yönetimi hükümlerini belirler ve şeffaflığı sağlar, böylece herhangi bir suyun yeniden kullanımı projesine ilişkin önemli bilgiler kamuya açık olur.

Yeni kuralların uygulanması

Suyun Yeniden Kullanımı Yönetmeliği 26 Haziran 2023 tarihi itibarıyla geçerlidir. Yönetmelik şunları düzenlemektedir:

• Arıtılmış kentsel atık suların tarımsal sulamada güvenli bir şekilde yeniden kullanılması için Avrupa Birliği’ndeki minimum su kalitesi gereklilikleri;
• Uyumlaştırılmış minimum izleme gereklilikleri, özellikle her bir su kalitesi parametresi için izleme sıklığı ve doğrulama izleme gereklilikleri;
• İnsanlara ve hayvanlara yönelik potansiyel ek sağlık risklerini değerlendirmek ve yönetmek  için risk yönetimi hükümleri; ve olası çevresel riskler;
• Arıtılmış suyun üretimi ve temini için izin gereklilikleri;
• Herhangi bir suyun yeniden kullanım projesine ilişkin önemli bilgilerin kamuoyuna sunulmasını sağlayan şeffaflık.

AB Ülkelerinde mevcut durum

Tarımsal sulamada suyun yeniden kullanımına ilişkin asgari gerekliliklere ilişkin Yönetmelik Haziran 2020’de yürürlüğe girmişti. 26 Haziran 2023’te Avrupa Birliği (AB) genelinde suyun yeniden kullanımını teşvik etmeyi ve kolaylaştırmayı amaçlayan yeni düzenlemeler hayata geçirildi. Bu düzenleme  tarımın yanısıra  arıtılmış atık suyun  endüstride, çevresel girişimler ve konforla ilgili kullanımlar gibi diğer amaçlar için kullanmasına da izin vermiştir.

AB üyesi ülkeler  yeni yönetmelikte belirtilen  kuralların uygulanmasına hazırlanmakta  ve üye ülkelerin birçoğu yeni kuralları ilgili ulusal yasa veya stratejilere entegre etmeye çalışmaktadır. Bazıları aynı zamanda tarımsal sulamanın dışındaki uygulamalar için suyun yeniden kullanımını konusunda da düzenlemeler yapmaktadır.

Arıtılmış atık suyun tarımda sulama amacıyla yeniden kullanıldığı durumlarda, bunun yeni kurallara uygun olarak yapılması gerekmektedir. Ancak Suyun Yeniden Kullanımı Yönetmeliği, Üye ülkelere kendi topraklarında suyun yeniden kullanımını uygulamama veya belirli alanlarda suyun yeniden kullanımını sınırlama kararı verme imkanını  tanımaktadır.

Tatlı su kaynaklarının bol, sulama talebinin ise düşük olduğu bazı üyeler kendi ülkelerinde arıtılmış atık suyun sulama amacıyla yeniden kullanılmasına izin vermemeyi planlamıştır. Kaynak ve altyapı maliyetleri halen değerlendirildiğinden bazı Üye ülkeler bu konuda  henüz nihai bir karar vermemiştir Aşağıdaki harita şu anda Avrupa Birliği’ndeki hangi ülkelerin arıtılmış atık suyun yeniden kullanımına izin verdiğini göstermektedir (Nisan 2024).

 Arıtılmış atık suyun tarımsal sulama için yeniden kullanılmasına izin verilen AB Ülkeleri  (Nisan 2024)

Kaynak: https://water.europa.eu/freshwater/europe-freshwater/water-reuse