ABD Avrupa’yı LNG ‘ye bağladı. Trump garantiye alıyor

Trump AB’yi uyardı:  

-Bizden daha fazla doğalgaz ve petrol almalısınız

Dursun Yıldız

Direktör

Hidropolitik Akademi

24 Şubat 2025

2012 yılında ABD Kongresi AB’nin Rusya’ya enerji bağımlılığına ve bunun azaltılmasına ilişkin bir rapor hazırlattı. Durum tespiti yapıldı. Şartlar olgunlaştırıldı.ABD 2018 yılında AB’nin LNG pazarına girdi. Daha sonra ABD planlandığı gibi,  Rusya Ukrayna savaşının da etkisi ile ,AB’yi Rusya’nın enerji bağımlılığından uzaklaştırıp  kendisine bağladı. Bu jeopolitik  oyunun da etkisiyle  ile ABD  Avrupa’da kendisine büyük ve sürekli  bir  LNG pazarı yarattı. Bu gelişme dış pazara açılma arayışındaki ABD şeyl gazı ve şeyl petrolü sektörünü de rahatlattı. AB’nin enerji fiyatlarının ABD’nin beş katı  olması Avrupa pazarını ABD Enerji sektörü için de çok cazip kıldı.  Avrupa pazarına rağmen  gelişmesi planlandığı gibi hızla süren ABD  enerji sektörü için yeni pazarlara yönelik planlara ihtiyaç duyuldu. Bunun sonucu olarak ABD dünyanın en büyük LNG pazarı olan Uzakdoğu Asya’ya da girdi. Ancak o bölgede Malezya, Endonezya, Rusya, Katar ve Avustralya gibi pazara  coğrafi yakınlık avantajı ile düşük fiyat veren ülkeler bulunuyor.

ABD ‘nin LNG üretimi ve ihracat terminali sayısı artıyor

Amerika Birleşik Devletleri’nde doğalgaz sıvılaştırma tesis sayısı ve kapasitesindeki artış küresel LNG ticaretindeki  büyümeyi sağladı. Rusya’ dan AB’ye doğalgaz ihracatına ambargo koyulması ile Avrupa’da artan LNG talebi de bu pazarın  büyümesine katkıda bulundu.

ABD ‘nin LNG  dolum terminalleri sayısı hızla artıyor. ABD’nin  sekizinci sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracat terminali olan Plaquemines LNG, 2024’ün Aralık ayında işletmeye girdi. Bu terminalin diğer aşamaları da tamamlandığında ABD’nin toplam ihracat kapasitesi günde 15,4 milyar feet küp’e çıkacak  Halen inşa halinde olan diğer üç ABD LNG ihracat projesi (Golden Pass LNG, Rio Grande LNG ve Port Arthur LNG) tamamlandığında, LNG ihracat kapasitesinin 2028 yılına kadar günde 21,2 milyar feet küpe çıkacağı tahmin ediliyor.Bu durum ABD’nin yeni pazarları ve en uygun rotaları bugünden araştırmasını gerekli kılıyor.

ABD 2022 ‘den bu yana  Dünyanın en büyük LNG ihracatçısı

2022’deki ABD LNG ihracatı, 2021’e kıyasla % 16  arttı.  2022’nin ilk yarısında, yeni bir LNG ihracat tesisi  işletmeye girdikten sonra, ABD ilk kez dünyanın en büyük LNG ihracatçısı oldu. ABD ‘de LNG ihracat tesislerinden bir işletme dışı kalınca 2022’nin ikinci yarısında  Katar ve Avustralya ilk iki küresel LNG ihracatçısı olarak kaldı.Ancak ABD ‘nin LNG  pazarındaki dünyanın  top ihracatçısı  rolü   2023 ve 2024 ‘te de sürdü.

ABD ‘nin en büyük LNG Pazarı Avrupa

DünyadaLNG ithal eden  bölgeler arasında, Avrupa (Türkiye dahil) küresel olarak LNG ithalatında en büyük artışın yaşandığı bölge oldu.

ABD’den AB’ye ilk LNG tankeri 2016 Mayısında ulaştı. ABD’nin toplam  LNG ihracatında AB’nin  payı 2016’da %5, 2017’de %10, 2018’de %11 oldu.2023  yılında ABD  toplam LNG üretiminin %65’ini ( 56,5 milyon ton) Avrupa’ya göndermiştir. Bu miktar 2024 yılında 43,8 milyon ton’a gerilemiştir.

İlk anlaşmayı Trump Yapmıştı

AB Başkanı Juncker ve ABD Başkanı Trump’ın AB-ABD ilişkilerini güçlendirme konusunda anlaştıkları 25 Temmuz 2018’den sonra AB’nin ABD’den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı hızla arttı.  AB’nin toplam LNG ithalatında ABD’nin payı 2016’da  %2,3 iken 2024’te  %43 oldu.

2022 yılında AB-27 ülkelerinin  ve İngiltere’nin LNG ithalatı 2021’e kıyasla% 73 (6,3 BCF/D) oranında arttı. Bu artış AB’nin Rusya doğal gaz boru hattına olan bağımlılığını çok büyük ölçüde azalttı. Fransa ,İngiltere, İspanya, Hollanda ve Belçika  günde  5.4 miyar feet küp  ile LNG ithalatındaki  toplam artışın% 85’ini oluşturdu.

Almanya 2022’den sonra ABD ‘den LNG almaya  başladı

Rusya Federasyonu doğal gazına en çok bağımlı AB ülkesi olan Almanya 2022 yılında ABD’den LNG almaya başladı  ve 2023 de 204 milyar, 2024 ‘te ise 210 milyar feet küp sıvılaştırılmış doğal gaz ithal etti.

AB ülkeleri, üç yıl önce Ukrayna’yı işgal etmeye başlamasından bu yana Rusya’dan gelen enerji kaynaklarına olan bağımlılıklarını azaltmak için yoğun çaba sarf ediyor ve bu durum LNG ithalatında keskin bir artışa yol açıyor. Bu artış, özellikle Avrupa pazarında doğalgaz ve LNG fiyatlarını rekor seviyelere taşıdı. ABD  AB’nin birinci LNG tedarikçisi oldu. İkinci sırada hala Rusya var .Brüksel 2027’ye kadar Rusya’ya olan bağımlılığını sıfırlamak istiyor. Trump  bu pazarda ABD ‘den başka ülke görmek istemiyor.

2023’te AB’nin doğal gazının %41’i LNG’den geldi

2023 yılı itibarıyla, AB’nin toplam doğal gaz tüketimi yaklaşık 300  milyar metreküp oldu ve  bu  tüketimin yaklaşık %41’i sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı yoluyla karşılandı. Bu oran, LNG’nin AB enerji sepetindeki artan önemini göstermektedir.2024 yılında Avrupa Birliği’nin (AB) toplam doğal gaz tüketimi, son 11 yılın en düşük seviyesine gerilemiştir. 2022 Ağustos ile 2024 Mayıs ayı arasında AB’nin gaz kullanımı %18’e (138 milyar m3) düşmüştür. Genel olarak, 2024 yılında LNG’ nin Avrupa’nın toplam gaz tüketimindeki payı %30 olarak kaydedilmiştir.

2021 de %45 olan AB’nin Rusya’nın doğal gazına ve  LNG’sine bağımlılığı 2024 yılında %18’e gerilemiştir.  ABD   2021 yılında Avrupa LNG pazarında %25 paya sahipken bu oran 2024’te %43’e çıkmıştır. 2024 yılında ABD, AB’nin LNG ithalatında en büyük paya sahip ülke olarak öne çıkmış ve küresel LNG ihracatındaki liderliğini pekiştirmiştir.

Türkiye’nin ABD’den LNG İthalatı da hızla arttı

Türkiye’nin ABD ‘den LNG ithalatı 2016 yılında 8,7 milyar feet küp olarak başladı ve 2019 yılında 30 milyar feet kübe çıktı daha sonra hızla artarak 2022 yılında 192 milyar feet 3, 2024 yılında da yaklaşık 180  milyar feet 3 oldu.

ABD desteğini çekti. Doğu Akdeniz Gazı Projesi Beklemeye alındı

Doğu Akdeniz gazının  AB’ye getirilmesi ile ilgili Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum yönetiminin başlattığı East Med. projesi rapor hazırlığı 2022 yılında durdu. ABD, Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı Projesi’ne (EastMed) verdiği desteği Ocak 2022’de çektiğini açıklaması projenin şimdilik rafa kaldırılmasına neden oldu.Bu durum Avrupa pazarını  ABD’ye daha da yakınlaştırdı ve LNG ticaretini arttırdı.

Trump AB’yi Uyardı;

ABD ‘nin doğalgaz üretiminin miktarı ve LNG ihraç terminallerinin sayısı artıyor. Bu da ilave pazar yaratılması anlamına geliyor. ABD  Asya pazarındaki payını arttırmaya çalışıyor. Ancak o bölgede Malezya, Endonezya, Rusya, Katar ve Avustralya gibi pazara  coğrafi yakınlık avantajı ile daha düşük fiyat veren ülkeler bulunuyor. Bu nedenle Avrupa pazarının geliştirilmesi AB için önem taşıyor. Trump Ocak ayında göreve başlamadan önce AB’ye, ABD’den daha fazla petrol ve doğalgaz ithal etmediği takdirde ticaret tarifeleriyle karşı karşıya kalacağı uyarısında bulunmuştu.

Avrupa’daki Enerji Fiyatı yüksek Uluslararası Enerji Ajansı’nın İcra Direktörü  Dr. Fatih Birol, “Avrupa’daki enerji fiyatları, ABD, Çin ve Hindistan gibi büyük ekonomik güçlere kıyasla önemli ölçüde yüksek.Ortalama olarak Avrupa’da doğalgaz fiyatları ABD’nin 5 katı, elektrik fiyatları ise Çin’in 4 katıdır”  açıklamasını yaptı.İhracatın Avrupa ekonomisinin omurgası olduğunu belirten  Birol  AB’nin, ABD ve Çin’i geride bırakarak dünyanın en büyük ihracat yapan ekonomisi olmaya devam ettiğini vurguladı. Ancak, enerjinin yüksek maliyetinin Avrupa’nın küresel ticaretteki rekabet gücünü aşındırdığı konusunda da uyardı. Sonuç olarak, Avrupa ekonomisinin, özellikle de sanayi sektörünün  ucuz enerji bulamazsa  ciddi bir krizle karşı karşıya kalacağı ileri sürülüyor. Diğer yandan AB’nin enerji konusunda ABD’ye bağımlılığı artıyor. ABD’den gelen enerji kaynağı ise ucuz değil. AB bu ikilem arasında çözüm arayışlarını sü