Su Politikaları Derneği uzmanları, Batı Akdeniz ve Büyük Menderes Havzalarında tarım ve turizme tahsis edilen su ile hesaplanan ekonomik gelirlerin mukayeseli analizi raporu hazırladı.
SPD üyesi Dr. Müşavir Mühendis-Ekonomist Süha Satana ve Su Politikaları Uzmanı İnş Müh Dursun Yıldız tarafından hazırlanan ön raporda aşağıdaki konulara vurgu yapılmıştır:
Yaklaşık 2 ay önce Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ise yayımlanan Batı Akdeniz ve Büyük Menderes Havzalarının Su Tahsisi ve Eylem Planı Raporları incelendiğinde aynı sektörlerde havzalardaki sektörel su tahsisleri ve hesaplanan ekonomik gelirler arasında büyük farklar olduğu göze çarpmaktadır. Bu ön rapor Batı Akdeniz ve Büyük Menderes Havzalarında tarım ve turizm sektörlerinin su tahsislerinin mukayeseli analizini içermektedir. Havzalar arasında birim su tüketiminin Tarım ve Turizm Sektörlerinde ürettiği ekonomik değerler çok farklı çıkmıştır. Yayımlanan Su Tahsisi eylem planlarında bu büyük farkın nedeni ile ilgili yeterli bir açıklama mevcut değildir.
Ön raporda iki havza’nın toplam su potansiylleri ve bu suların tarım ve turizm sektörlerine tahsislerinden elde edileceği hesaplanan ekonomik gelirler analiz edilmiştir. İki havza arasındaki farklılıklar ele alınmış ve su tüketimi başına yaratılan ekonomik değer için örnek hesaplamalar yapılmıştır.
Batı Akdeniz Havzasında 2025 yılında normal şartlarda tarım için kullanılan 767 milyon m3 suyun ekonomik geliri 6,3 Milyar TL olarak ,Büyük Menderes Havzasında normal şartlarda tarım için kullanılan 1,6 milyar m3 suyun ekonomik geliri ise 5 Milyar TL olarak hesaplanmıştır.
Bu durumda, birim su ile Batı Akdeniz Havzasındaki tarımdan elde edileceği hesaplanan ekonomik gelir, Büyük Menderes Havzasındaki gelirin yaklaşık 3 katı olmaktadır. Batı Akdeniz Havzası tarım sektöründe suyu ekonomik olarak 3 kat daha verimli kullanıp yüksek ekonomik gelir elde etmektedir.
Su Tahsis Planlarında havzalar arasında birim su tüketiminin tarım sektöründe olduğu gibi turizm sektöründe de ürettiği ekonomik değerler çok farklıdır. Örneğin, Büyük Menderes Havzası Su Tahsisi Planı raporunda 2025 yılında Turizme 1 milyon m3 su tahsis edilmiş ve 1,5 milyar TL ekonomik gelir hesaplanmıştır. Batı Akdeniz Havzası Su Tahsisi Planı Raporunda 2025 yılında Turizme 10 milyon m3 su tahsis edilmiş ve 78 Milyon TL ekonomik gelir hesaplanmıştır.
Büyük Menderes Havzası turizmde düşük su, yüksek gelir modeli ile öne çıkarken, Batı Akdeniz Havzasında yüksek su, düşük gelir yapısı ile dikkat çekmektedir. Bu durum iki havza arasında turizm sektörünün su verimliliğinde dramatik bir fark olduğunu göstermektedir.
Batı Akdeniz ve Büyük Menderes Su Tahsisi Eylem Planı Raporlarında birim su tüketiminin Tarım ve Turizm Sektörlerinde havzalarda ürettiği ekonomik değerler çok farklı çıkmıştır. Yayımlanan Su Tahsisi Eylem planlarında bu büyük farkın nedeni ile ilgili yeterli açıklama mevcut değildir.Bu farkın her iki havzada yapılan ekonomik analizlerde kullanılan farklı katsayılardan ileri geldiği düşünülebilir. Ancak yine de turizm potansiyelleri açısından çok farklı özellikler göstermeyen iki havzanın turizmde kullanılacak birim sudan elde edeceği gelirler arasındaki bu büyük fark dikkat çekmektedir. Bu farkın nereden kaynaklandığının açıklanması diğer havza su tahsis planlarının değerlendirilmesinin daha sağlıklı yapılabilmesi açısında da faydalı olacaktır.