Göllerimiz ve Sulak Alanlarımız ne durumda ?

15 08 2024

Göllerin kuruması genellikle doğal ve insan kaynaklı faktörlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar.

İklim değişikliği ülkemizde de etkili oluyor. İklim değişikliğinin yarattığı  meteorolojik   kuraklık, sıcak hava dalgaları göllerin kurumasında sadece etkili olan koşulları yaratır Ancak ülkemizde göllerin asıl kuruma nedeni göl havzasında akılcı, planlı ve koordinasyon içinde bir su yönetiminin yapılamayışıdır . Göllerin kurumasında iklim değişikliği etkisinin yanısıra  asıl belirleyici faktör; göl havzasında planlamadan uygulamaya kadar  etkin bir havza su yönetiminin olmayışıdır.  Bu durum göllerimizin sadece kurumasına değil aynı zamanda yoğun bir şekilde kirlenmesine de neden olmaktadır.

Ülkemizdeki bazı göllere su akışı plansız sulama göletleriyle azaltılmış ve ayrıca göllerden tarımsal ve içmesuyu amaçlı çekim de artmıştır. Ülkemizde son zamanlarda  etkisi ve sıklığı artan kurak dönemler nedeniyle bu süreç göllerimizdeki kurumayı arttırmıştır.

Bu göllerimiz arasında Acıgöl,Burdur gölü Beyşehir ve Akşehir gölleri,Meke gölü ,Yarışlı gölü sayılabilir.

Kuruyan göllerde biyoçeşitlilik çok büyük oranda zarar görür. Çünkü gölde yaşayan bitki ve hayvan türleri  ve balıklar, amfibiler, su bitkileri, planktonlar gibi canlı organizmaların ,kuş türleri ve endemik bitkilerin yaşam alanı ortadan kalkar. Su seviyesinin düşmesiyle su kalitesi de bozulabilir. Kuruma sonucunda göldeki canlı türleri ya yok olur ya da  göç ederler.   Daha sonra  bu göller tekrar dolabilir ancak orada ekosistem zinciri koptuğu ve  dengesi bozulduğu için tekrar aynı göl olmaz.

Gölün ekosistem dengesini tekrar bulması, gölün kuruma süresine yeniden dolma hızına ve gölü dolduracak olan suyun kalitesine bağlı olarak değişse de göldeki eski türler genellikle geri dönmez.  Aslında gölde yapılacak restorasyon çalışmalarıyla, belirli türlerin yeniden yerleştirilmesi, su kalitesinin iyileştirilmesi ve su seviyelerinin yönetilmesi sağlanabilir, ancak bu süreç genellikle uzun ve karmaşık bir süreç olduğu için göl genellikle eski durumuna  dönmez. Başka özellikler taşıyan bir su kütlesi olur.