Bodrum’daki “Yüzer Deniz Suyu Arıtma Platformu” Çözüm Olur Mu ?

Dursun Yıldız

İnş Müh.

Su Politikaları Uzmanı

Su Politikaları Derneği Başkanı

2 Ağustos 2025

Bodrumda iki gün önce mikro bir deniz suyu  arıtımı tesisinin tanıtımı gerçekleşti. 25 gündür çalışmakta olan tesisin Çevre  Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı temsilcilerinin numune almasından sonra park ve refüj sulamalarında, acil durumlarda  vatandaşların ihtiyacı için kullanılacağı açıklandı.

Bodrum Belediyesi,  “Bodrum Yüzer Deniz Suyu Arıtma Platformu” nun  bir AR-GE çalışması ürünü olduğunu belirtti. Tesis, enerji ve tatlı su üretimini aynı bölgede bağımsız olarak gerçekleştirdiği için özgün bir proje olarak kabul edilebilir.

Bu yüzer platformun, üzerindeki rüzgar ve güneş enerji üretim sistemleri ile  deniz suyunu arıtarak günlük 20 ton temiz kullanma suyu ürettiği açıklandı.Bu üretim kapasitesi  bir tatil yöresinde günlük kişi başına su tüketimi 400 lt/kişi gün alındığında 50 kişinin, normal su tüketimi 200 lt/kişi gün hesabıyla da 100 kişinin su ihtiyacını karşılayabilir.

Zaten Belediye tarafından yapılan açıklamada da depolanan suyun , park ve refüj sulamalarında, acil durumlarda ve gerektiğinde vatandaşların kullanımına sunulacağı belirtiliyor. Tesisin ilk yatırım ve işletme maliyeti konusunda bir açıklama yapılmamış . Arıtılan suyun birim maliyeti de  açıklanmamış.  

Enerji ve Çevre Maliyeti Yüksek

Ancak ters osmoz tekniği kullanan deniz suyu arıtma sistemleri genellikle  yüksek birim enerji maliyetleri ve arıtıldıktan sonra yaklaşık iki kat tuz oranına sahip atık suyun doğal çevreyi kirletmesi ile eleştirilmektedir.

Bodrum’da tanıtımı yapılan ve vatandaşların incelemesine açılan bu mikro tesisin enerjisi yenilenebilir kaynaklardan da gelmiş olsa, 24 saat çalışabilmesi için bir enerji depolama ünitesine ihtiyacı olacaktır. Ayrıca bu ünitenin, tesisin yüksek enerji talebini karşılayacak kapasitede olması gerekir.

Platformun  tanıtımından, arıtılan deniz suyundan arta kalan atık suyun platformdan  50, kıyıdan 80 m ilerde yağmurlama ile tekrar denize bırakıldığı anlaşılmaktadır. Bu yoğun tuz oranına sahip atıksu yağmurlama yöntemi ile de bırakılsa sürekli bir şekilde bırakılacağı için bölge ekosistemini mutlaka etkileyecektir.

Küçük ölçekli, acil  ve kısa süreli ihtiyaçlar için

Tanıtımda bu mikro tesisin ulusal ölçekte de yenilenebilir enerji ve su yönetimi uygulamalarına örnek teşkil edeceği açıklaması yapılmıştır. Bu yaklaşım, Ulusal Su Planımızın ve  sürdürülebilir su yönetimimizin  öncelikli hedefleri ile uyumlu değildir. Ayrıca “Bu platformun  yarınlarımızın su ihtiyacına en iyi şekilde cevap vereceği  ve bizlerin temiz suya olan ihtiyacını denizden yenilenebilir enerjiyle karşılamasına imkan sağlayacağı “ yaklaşımı da çok gerçekçi değildir.

Tanıtımı yapılan tesisin mevcut kapasitesi  ile, denizde 50-100 kişilik yolcu ve mürettebatı olan gemilerde ve deprem,sel gibi doğal afetlerden sonra sahildeki toplanma bölgelerinin acil kullanma suyu ihtiyacının karşılanmasında kullanılması mümkün olabilir. Geliştirilen tesisin  acil durumlarda   dönemsel olarak kullanımı düşünülebilir.

Ancak  Sn. Belediye Başkanı Mandalinacı’nın yaptığı  açıklamalardan, bu  modüler sistemin gelecekte birleştirilip  daha büyük sistemlere dönüşmesinin planlandığı  anlaşılmaktadır. Bu mikro tesisin modüllerinin birleştirilerek  daha büyük tesisler şeklinde uygulamaya konulmasından önce, suyun kullanım amacı, ölçek etkisi, suyun ekonomik ve çevre maliyetleri ,işletme maliyeti, sürdürülebilirlik  gibi birçok husus dikkate alınmalıdır.

Bodrum’a bir Su Master Planı Lazım

Yaz nüfusu birçok ilimizi geçen ve su konusu yıllardır gündemden düşmeyen Bodrum ilçemizin su ve  atıksu master planı bulunmamaktadır.

Bodrum’a  ilginç projelerle ilave su kaynağı arayışından önce “ Bodrum İçme Suyu ve Atık Su  Master Planı “nın hazırlanması faydalı olacaktır. Katılımcı olarak hazırlanacak olan bu planda öncelikle Bodrum’da sektörel su kullanımı oranları detaylı olarak tespit edilmeli ve ilave suyun temin edileceği en uygun proje alternatifleri incelenmelidir. Bu planda Bodrum’da su talebinin yönetilmesine yönelik en radikal tedbirler de yer almalıdır.

Deniz suyu son alternatif olmalı    

 Kıyıda kurulu  büyük ölçekli deniz suyu arıtma tesisleri  fiziksel su sıkıntısı yaşanan bölgelerde ilave su temini açısından teknik bir alternatif olarak değerlendirmeye alınmaktadır. Ancak bu alternatifin, şebekedeki kayıp kaçak oranının düşürülmesi, aşırı su kullanımının önlenmesi, gibi tedbirler alındıktan ve talep yönetiminin tüm gerekleri uygulandıktan sonra  en son olarak gündeme gelmesi gerekir.

İşletmeye alınacak olan tesiste deniz suyu arıtarak park ve refüj sulamanın  ekonomik, ekolojik maliyetleri, ilk yatırım ve işletme maliyetleri kamuoyu ile paylaşılmalıdır.  Su sıkıntısına yerelden çözüm üretebilmek için önce bir planlama çalışması yapılması gerekir.

Bodrum’un su sorununun geniş ölçekte sürdürülebilir  çözümü katılımcı bir anlayışla  bir Master Plan çalışması içinde ele alınmalı ve talep yönetimi ile birlikte  uygulamaya konmalıdır. Geçmişte Dalaman çayından bölgeye su temini için hazırlanan projeye yönelik çalışmalar da sürdürülmelidir.