BODRUM’A İÇME SUYU TEMİN İÇİN EKİNAMBARI KAYNAĞI TUZLU SUYUNU
ARITMA TESİSİ KURULMASI VE ÇEVREYE ETKİLERİ
Yazan: DR. EŞREF ATABEY
Jeoloji Yüksek Mühendisi / Tıbbi Jeoloji uzmanı
Jeolojik zaman öncesi Güllük Körfezi’nin karaya doğru girinti yaptığı Muhal Koyu’nun devamında, fay kontrollü oluşmuş çöküntü alanıdır. Daha önce bataklık ve sazlıktan oluşan bir sulak alan iken, DSİ tarafından bataklık ıslahı adı altında ovanın tümünde 20’den fazla kurutma kanalı açılmıştır. Ekinambarı mevkiinde denizle irtibatlı bir kırıktan çıkan tuzlu su kaynağı bulunur. Ovada Bodrum-Milas Havalimanı da yer alır.
‘’Bodrum’un Su Sorununu Ortadan Kaldıracak Tesis Kuruluyor’’ şeklinde basında çıkan haberlerde, ‘’Tuzluluk oranı yüksek Ekinambarı su kaynağının içilebilir hale gelmesi için MUSKİ tarafından hazırlanan, desalinasyon (tuzlu suyu içme suyuna dönüştüren tesis) projesi onaylandığı, yılda 20 milyon metreküp içme suyu sağlayacak tesisin ilk etabında günlük 62.266 metreküp su arıtılacağı, tesisin, Bodrum’un tüm su ihtiyacını karşılayabilecek kapasitede olacağı ve bu projeyle Bodrum’un susuzluk çilesinin sona ereceği’’ belirtilmektedir.
Diğer taraftan Turgutreis’te yılda 19.902.720 m3 deniz suyu arıtma tesisi kurulumu planlandığı bilinmektedir.
TUZLU SU ARITIM TESİSİYLE İLGİLİ AKLA TAKILAN BAZI SORULAR
1-Tesisin kurulumunda ekonomik ve toplumsal kabul ile çevresel faktörler dikkate alınarak yer seçimi yapılmış mı?
2-Arıtmanın kurulumu kararında, inşaat, çevre, şehir plancısı, jeoloji yüksek mühendisi, sosyolog, biyolog, mekanik mühendisi, tuz giderme üzerine uzman mühendis, proses mühendisi, kıyı mühendisi, yerel yöneticiler ve sivil toplum örgütleri aktif görev almış mı?
3-Ekinambarı tuzlu suyu arıtım tesisi kurulum kararı verilmeden önce; mevcut su kaynaklarının verimli şekilde kullanılmasının sağlanması ve potansiyel konvansiyonel olmayan su kaynaklarının değerlendirilmesi yapılmış mı?
4-Bu arıtmanın işletme maliyeti dolayısıyla tüketiciye getireceği mali yük ne olacak?
5-Tuzlu suyun tuz gidermesı sonucu elde edilen süzüntü kalitesi nedir?
6-Arıtılmış suyun kalitesi yani kimyasal bileşimi (renk, tat, koku, elektrik iletkenliği, pH derecesi, tuzluluğu, sertliği, içindeki anyon ve katyonların derişimleri) nedir?
7-Elde edilen su kaynak suyu niteliğinde mi olacak yoksa saf su niteliğine yakın düzeylere mi gelecek? Kaliteyi belirleyen parametreler klorür, sülfat, sodyum, iletkenlik, selenyum, vanadyum, toplam koliform derişimleri.
8-Ekinambarı suyu arıtıldıktan sonra içme suyu olarak ‘’İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik’’ kriterlerine uygun olacak mı?
9-İçme suyu amaçlı denmiş, gerçekten musluktan içilebilir kalitede olacak mı?
10-Arıtılan su kullanma suyu için mi, yoksa şimdi olduğu gibi yine Bodrum’da havuzların
doldurulmasında kullanılacak mı?
11-Ekinambarı su kaynağının devamlılığının garantisi var mı?
12-Yörenin depremselliği dikkate alınmış mı?
13- Bu tesisin Birim Enerji Tüketimi ne olacak?
14-Enerji nereden sağlanacak? Güneş Enerji santrali kurulması düşünülmekte mi?
15-Arıtma tesisinden kaynaklı kirlilik durumu nedir; ön arıtımda kullanılan FeCl3 suda renklenmeye neden olabilmekte mi; bertaraf işlemi nasıl olacak?
16-Ekinambarı suyunun arıtılmasıyla yılda 20 milyon metreküp içme suyu sağlayacağı belirtilmektedir; bu miktarın nüfus artışı dikkate alındığında kaç yıl süreyle bu kaynağın yetmesi beklenmekte ve geleceğe yönelik ne kadar süreyle Bodrum’un su ihtiyacının karşılanması düşünülmekte?
17-Türkiye’de tuzlu sudan tuzsuzlaştırma membranları üretilmekte mi? Üretilmemekteyse üretilen suyun güvenliğini tehlikeye sokmayacak mı?
18-Tesisin çevresel etkileri ne olacak? Konsantre çıkış suyu deşarjı gibi.
19-Arıtma sürecinden kaynaklanan potansiyel kimyasal kirlenme ne olacak?
20-Tuzdan arındırma işlemi boyunca birçok tehlikeli kimyasala ihtiyaç duyulur ve bunlar özellikle bertaraf edildiğinde çok zararlı hale gelebilir.
Makalenin tümü için lütfen tıklayınız
