İçme suyu barajı havzasında Toplam Organik Karbon (TOK), su kalitesi açısından önemli bir parametredir. TOK’un yüksekliği veya değişimi, hem çevresel hem de insan sağlığı açısından doğrudan ve dolaylı etkiler yaratabilir. İşte bu etkilerin detayları:
Toplam Organik Karbon (TOK) Nedir?
TOK, suda bulunan tüm organik karbon bileşiklerinin toplam miktarını ifade eder. Bu bileşikler doğal kaynaklardan (bitki örtüsü, toprak, mikroorganizmalar) veya insan faaliyetlerinden (evsel ve endüstriyel atıklar, tarımsal akış) kaynaklanabilir.
TOK’un İçme Suyu Barajı Havzasına Etkileri:
1. Dezenfeksiyon Yan Ürünlerinin (DBP) Oluşumu
Yüksek TOK seviyesi, su arıtma tesislerinde kullanılan klor gibi dezenfektanlarla reaksiyona girerek trihalometanlar (THM) ve haloasetik asitler (HAA) gibi kanserojen dezenfeksiyon yan ürünleri oluşturabilir.
Bu durum, suyun içilebilirliğini ve halk sağlığını tehdit eder.
2. Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ) ve Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Artışı
TOK yüksekliği, su ortamında BOİ ve KOİ değerlerini artırır.
Bu da sudaki çözünmüş oksijenin azalmasına neden olur, bu durum özellikle baraj ekosistemindeki balık ve diğer su canlıları için ölümcül olabilir.
3. Alg Patlamaları ve Ötrofikasyon
Organik karbon, besin elementleriyle birlikte alg çoğalmasını teşvik eder.
Bu da suyun rengini, kokusunu ve tadını olumsuz etkiler, ayrıca su arıtma maliyetlerini artırır.
4. Su Arıtma Tesislerine Ek Yük
TOK’un yüksek olduğu suyun arıtımı daha zordur ve maliyetlidir.
Aktif karbon filtreleri, ozonlama, membran sistemleri gibi ileri arıtım yöntemlerine ihtiyaç duyulur.
Bu da işletme maliyetlerini yükseltir ve arıtma sistemlerinin daha sık bakımını gerektirir.
5. Halk Sağlığı Üzerindeki Dolaylı Etkiler
Arıtılamayan veya yetersiz arıtılan TOK, içme suyunda sağlık riskleri doğurur.
Bu maddelerin bir kısmı toksik, mutajenik veya kanserojen olabilir.
Özetle TOK’un içme suyu barajı havzasında yüksek olması:
Su kalitesini düşürür,
Arıtma süreçlerini zorlaştırır ve pahalılaştırır,
Ekosistem sağlığını tehdit eder,
Halk sağlığı açısından ciddi riskler oluşturabilir.