SPD İkinci Başkanı Dr. Hasan Hüseyin Doğan: Bölge Planlaması ve Nehir Havza Yönetimi yakından ilişkili

SPD İkinci Başkanı Dr. Hasan Hüseyin Doğan: Bölge Planlaması ve Nehir Havza Yönetimi yakından ilişkili

22 Aralık 2024

Bölge planlaması, bir bölgedeki doğal, ekonomik, sosyal ve kültürel kaynakların sürdürülebilir bir şekilde kullanılması amacıyla yapılan stratejik düzenlemelerdir. Nehir havza yönetimi ise, bir nehrin ve onun beslediği havzanın su kaynaklarını, ekosistemlerini ve çevresel değerlerini korumayı, kullanmayı ve geliştirmeyi hedefleyen bir yaklaşımdır. Bu iki disiplin birbiriyle yakından ilişkilidir ve birbiriyle uyumlu bir şekilde çalıştığında daha etkili sonuçlar elde edilebilir. Ülkemizde GAP, DAP, KOP, DOKAP gibi bölge kalkınma planlarından  havza yönetimi ile birlikte çok daha verimli sonuçlar elde edilecektir.  

Bölge planlaması ve nehir havza yönetimi arasında sürdürülebilirlik, bütünleşik yönetim,doğal afet ve taşkın yönetimi,iklim değişikliği ile mücadele gibi konularda   ortak amaçlar ve yaklaşımlar bulunur. Bunlar aşağıdaki gibi kısaca açıklanabilir :

1. Sürdürülebilirlik:
   Hem bölge planlaması hem de nehir havza yönetimi, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını amaçlar. Nehir havzaları, su kaynaklarının yanı sıra tarım, enerji ve biyolojik çeşitlilik gibi pek çok ekonomik ve ekolojik değeri barındırır. Bölge planlaması, bu kaynakların havza ölçeğinde sürdürülebilir kullanımını sağlayacak stratejiler geliştirebilir.
2. Bütünleşik  Yönetim:
   Nehir havza yönetimi, bir ekosistem bütünlüğü yaklaşımı benimseyerek su, toprak ve biyolojik çeşitliliğin bir arada yönetilmesini öngörür. Bölge planlaması da farklı sektörler arasında entegrasyon sağlamayı hedefler. Bu entegrasyon, yerel ve ulusal düzeyde daha etkili kararların alınmasını mümkün kılar.
3. Taşkın ve Doğal Afetlerin Yönetimi:
   Nehir havzaları, taşkın riskine açık alanlar olabilir. Bölge planlaması, taşkın yataklarını belirleyerek yapılaşmanın önüne geçebilir ve risk azaltma stratejileri geliştirebilir. Aynı zamanda, havza yönetimi taşkın koruma yapıları ve doğal su akış rejimlerinin korunması gibi önlemleri planlayabilir.
4. İklim Değişikliği ile Mücadele:
   İklim değişikliği, su kaynaklarını ve yerleşim alanlarını doğrudan etkiler. Bölge planlaması, iklim değişikliğine dirençli şehirler ve bölgeler oluşturmayı hedeflerken, nehir havza yönetimi ise su kaynaklarının iklim değişikliği etkilerine uyumlu bir şekilde yönetilmesini sağlar.

Bölge planları ve nehir havza yönetimi birbiriyle ilişkilidir çünkü her ikisi de doğal kaynakların, arazi kullanımının ve çevresel sürdürülebilirliğin dengeli bir şekilde yönetilmesini hedefler

Havzalarda tarım, sanayi, konut ve koruma alanları gibi arazi kullanım türleri, nehir ekosistemlerini koruyacak şekilde düzenlenmelidir. Bölge planlaması, su kaynaklarının talep ve arzını yönetirken, havza yönetimi bu kaynakların ekosistem dengesi içinde sürdürülebilir kullanımını sağlar. Doğal koruma alanları, biyolojik çeşitliliğin korunması ve su kalitesinin iyileştirilmesi hem bölge planlamasının hem de havza yönetiminin ortak hedefleri arasındadır.

Sonuç olarak

Bölge planları, bir bölgedeki arazi kullanımını düzenler ve tarım, sanayi, yerleşim alanları gibi farklı kullanım türlerinin uygun şekilde yerleştirilmesini sağlar. Nehir havza yönetimi ise  su kaynaklarının korunması, taşkın risklerinin azaltılması ve havza ekosisteminin sürdürülebilirliğini sağlamaya yönelik çalışmaları kapsar. Su kaynakları, bölge planlamasında hayati bir öneme sahiptir; nehirler ve su havzaları, tarım, sanayi ve içme suyu ihtiyaçlarının karşılanmasında kritik rol oynar. Bu nedenlerle bölge planlaması ve nehir havza yönetimi, doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi için birbirini tamamlayan disiplinlerdir. Entegre bir yaklaşımla bu iki alanın bir arada çalışması, hem ekosistemlerin korunmasına hem de toplumsal refahın artırılmasına katkı sağlar.