İlker Özel

İnş Müh.

DSİ Emekli Genel Md Yrd.

SPD Üyesi

12 Nisan 2023

Son 2 Yıl’da ülkemizde sonbahar ve kış kuraklığı yaşadık. Tarım Bakanlığı bu yılın Mart ayında yağışların yüzde 53 arttığını açıkladı. Tarım Bakanlığı’na göre nisan, mayısta yağışlar düzenli ve yeterli olursa tarımsal kuraklık yaşanmayacak.  Baharın yağışlı geçmesi tarım sektöründe umudu artırdı.

Bu durum Tarım ve Orman Bakanlığı’nın tarımsal kuraklıkla mücadeleye yönelik hazırladığı “Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı”nın mart ayı risk değerlendirme raporuna da yansıdı.

BU YIL YAĞIŞLAR YETERSİZ AMA TARIMSAL  KURAKLIĞA DÖNMEDİ

Risk değerlendirme komitesinin hazırladığı raporda, 2022-2023 tarım yılı şubat-mart ayında; hububat ekili alanlarda bölgelere göre değişmekle birlikte buğdayın kardeşlenme ve sapa kalkma döneminde olduğu, Türkiye genelinde yağış yetersizliğinden söz edilebileceği ancak tarımsal kuraklık açısından bir sorun olmadığı vurgulandı.

TARIM ve ORMAN BAKANLIĞI’ndan sunduğum bu bilgiler üzerine çiftçi ve ilgili- lerle yaptığım temaslarda son günlerdeki ve devam eden yağışların; Ankara, Polatlı, Haymana ve Eskişehir ovalarında çok faydalı olduğu, son gübreleme ve ilaçlama işlerinin yapılmış olduğu bilgilerine eriştim. Konya ve Çumra ovalarında  biraz daha yağış beklendiği belirtildi,Trakya’da da durum iyi,son yağışlar iyi gelmiş, Polatlı ve Haymana ovalarında ise çimlenmelerin bir karışı geçtiği şeklinde olduğu bilgilerini aldım.

Keza son yağışların Diyarbakır, Mardin, Kızıltepe, Nusaybin, Cizre ve Silopi ovalarında sıkıntıları azalttığı ve hatta baharda yapılan sulamalara gerek duyulmadığı, depolamalarda su tasarrufu sağlandığı müjdesidir.

Mersin, Mut ve Adana taraflarında da durum sevindiricidir.

Ancak deprem bölgelerinde insan gücü olmadığı için tarlalarda ve seralarda acilen destek beklendiği her vesile ile belirtilmekte, her geçen günün aleyhte  olduğu vurgulanmaktadır

NİSAN YAĞIŞLARI

Kurak geçen kıştan sonra Nisan yağmurları iyi geldi .Ancak bu ülkemizin yarı kurak bir iklim kuşağında olduğu ve yağışlardaki düzensizlik katsayısının yüksek olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Ülkemiz bir bölgesel kuraklık ülkesidir.Bu nedenle son 2 yıldır özellikle çiftçilerimiz başta olmak üzere korkulu rüyalar gördüler. Hatta Denizli,Manisa,Edirne,Konya gibi illerimizde maddi olarak zarar da gördüler.Bu nedenle ülkemizde kuraklıkla mücadele önem taşıyor. Bu kapsamda hazırlanmış 2023-2027 Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı da var.

KURAKLIĞA DAYANIKLI TARIM VE TOPRAK İŞLEMESİZ TARIM

Tarım ve Orman  Bakanlığı’nın tarımsal kuraklıkla mücadele stratejisindeki bazı hedefler ise şöyle:

-Kuraklığa dayanıklı ve iklime uyumlu hububat çeşitleri geliştirilerek bunların kullanımının yaygınlaştırılması.

-Daha az su tüketen, su kullanım etkinliği yüksek endüstri bitkileri geliştirilmesi.

-Kuraklığa dayanıklı çayır-mera yem bitkilerinin geliştirilmesi.

-Toprak sağlığının korunması ve topraktaki suyun muhafaza edilmesi adına toprak işlemesiz tarım, azaltılmış toprak işleme ve doğrudan ekim sistemlerinin tanıtılması ve yaygınlaştırılması.

-Çayır ve meralara kuraklığa dayanıklı bitki tohumlarının doğrudan ekim sistemi ile ekilmesi.

-Orta Anadolu’da küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması. Bu kapsamda Merinos ve Akkaraman geliştirme projeleri yürütülüyor.

-Orta Anadolu’da büyükbaş hayvancılıkta iklim değişikliğine uyumlu hayvan varlığının arttırılması ve gerekli dönüşümün sağlanması. Anadolu Esmeri geliştirme projesi örnek verilebilir.

TOPRAK İŞLEMESİZ TARIM

Son yıllarda Dünya genelinde öncelikle toprak olmak üzere doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımına ilişkin kaygılar arttı

ABD merkezli geliştirilen korumalı tarım sisteminin önemli bir ayağı olan toprak işlemesiz tarım, başta Arjantin ve Brezilya olmak üzere birçok ülkede yaygınlaşmaya başladı. Halen dünya genelinde 160 milyon ha alanda uygulama alanı bulan bu tarım sistemi, özellikle Kuzey ve Güney Amerika ile Avustralya’da hızla yaygınlaşıyor. Bu kıtaları Asya kıtası takip ediyor. Ülkemizde de kuru tarım alanlarında yürütülen çalışmaların sonucunda başarılı sonuçlar alındı. Ancak  sistemin sürdürülebilir bir şekilde yaygınlaştırılması için tarımsal destekleme politikalarını da kapsayan geniş ölçekli araştırmaların yapılması gerekli.

Uzmanları açıklıyor; “Toprak işlemesiz tarım sadece bir “toprak işleme sistemi” değil, hem kuru ve hem de sulu koşullarda uygulanabilen koruyucu tarım sisteminin önemli bir parçasıdır” diyorlar

Dolayısıyla, ülkemizin farklı bölgelerinde, yazlık ve kışlık ekim alanlarında ve farklı ekim nöbeti sistemlerinde bu sistemin verim, kalite, karlılık ve toprak verimliliğine olan  etkilerinin bir an önce ortaya çıkarılması gerekiyor.  

Daha önce de belirttiğimiz gibi ülkemiz bir bölgesel kuraklık ülkesi. Bu nedenle kuraklığa karşı alacağımız önlemleri çeşitlendirmeliyiz.

Hep aynı şeyleri yaparak farklı sonuçlar bekleyemeyiz veya sadece yağışlı bir yıl olmasını dileyerek kuraklığın yıkıcı sonuçlarından korunamayız.

Yani  yapacak çok işimiz  var. Su yönetimi,sulama yönetimi,tarımsal kuraklık yönetimi gibi birçok alanda ülke ve havza ölçeğinde  planlarımız da hazır. Şimdi tüm bu planları yenilikçi bir yönetim anlayışı ile uygulamaya koyma zamanı

Kaybedecek zamanımız yok.

İlkeri Özel

İnş Müh