İlker Özel

İnş Müh

DSİ Emekli Genel Müdür Yardımcısı,Bölge Müdürü

SPD Üyesi

21 Ocak

Kuraklık artık kapıdaki tehlike  değil .Kapıdan girdi demek zorundayız.Davetsiz Misafir olarak geldi oturdu. Zemheri-Ocak ayının sonunda bugün Ankara’da tam bir bahar havası var. Günlük güneşlik bir hava.Sıcaklık 10 derece. Normalde kar kış olması lazım . Tabiki kış çok sert geçmesin ,yakıt masrafımız azalsın,zaten ekonomi iyi değil diyebiliriz ama bu  hava da olağandışı bir duruma işaret ediyor. Gelecek için endişemizi arttırıyor. Bu olağandışılığı da dikkate almamız lazım. Bakalım kurak dönemlerde ilk aklımıza gelen içmesuyu barajlarımızdaki durum nasıl. Bu yazımda bunu ele aldım.

İklim değişikliği, küresel sorunlar listesinde ilk sırada yer alıyor . Bir yanda kısa süreli ve çok şiddetli yağışlar,olağanüstü meteorolojik  olaylar  bir yandan aşırı sıcaklıklar ve sıklığı gittikçe artan kurak dönemler  ülkemiz de dahil tüm dünyayı olumsuz etkiliyor.

Ayrıca İklim değişikliği birçok ülke tarafından artık bir milli l güvenlik sorunu olarak görülüyor.

Ülkemiz son iki yılda bölgesel kurak dönemeler yaşadı.Bu su yılında da Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre son üç ayda  yağışlar uzun yıllar ortalamasının %41 daha az  Geçe yılın aynı dönemine  göre de yüzde 31 azalma gösterdi

Yağışların azalmasıyla Meteorolojik kuraklık en fazla Marmara Bölgesi , İç Ege ve Akdeniz’de hissediliyor   Bu bölgelerdeki birçok barajın  aktif doluluk oranları % 20 seviyesine düştü. Türkiye genelindeki barajların ortalama doluluk oranları ise %31.

Su kaynakları sonsuz değil

Genel olarak bilinenin aksine su kaynakları sonsuz değildir. Su kaynakları yerel ve dönemsel olarak sonlu kaynaklardır.

Ülkemiz yarı kurak bir iklim kuşağında ve iklim değişikliğinin etkisi altında bir ülkedir. İklim bilimciler önümüzdeki yıllarda  kurak dönemlerin sıklığında artış olacağını belirtiyorlar.

Kuraklık öncelikle su kaynaklarını etkileyerek yüzey ve yeraltısularında kalite ve miktar azalması yaratıyor

Bu da aklımıza hemen  içme ve kullanma suyumuzun  temin edildiği baraj depolarındaki durumu getiriyor .Yeraltısuyunu göremediğimiz için oradaki azalmayı farkedemiyoruz .

Ancak içme kullanma suyumuzun yarısına yakını yeraltından çekiliyor.Bu dönemde de İstanbul başta olmak üzere Ankara ve İzmir gibi illerimize su temin eden barajlardaki su miktarı da azaldı .

İstanbul’da durum

İstanbul barajlarındaki toplam su,  son 10 yılın en düşük ikinci doluluk oranında  ve %31 civarında.

İstanbul nüfusu,su talebi ,toplam baraj depolama hacmi ve su havzalarının dağılımı  diğer illerden çok farklı

Bu nedenle  yaşanan kurak dönemlerden diğer büyükkentlerimizden daha çabuk etkileniyor.

İstanbul’a su temininin maliyeti her geçen gün artıyor

Bu nedenle  bundan sonra istanbulda su güvenliğinin sağlanması için su kullanıcılarının suyu daha verimli kullanması gerekiyor

İstanbul’da su yönetiminin de su arzının yanısıra su talebini yönetecek tedbirleri acilen alması lazım

Ankara ve izmir deki barajların doluluk oranları da düşük

Ankara ve İzmir’de barajlardaki ortalama doluluk oranları da düşük. Ancak önümüzde yağışlı geçmesini umduğumuz bir dönem var. Bu dönem yağışlı geçse de  bu illerimiz dahil tüm Türkiye de suyu kullandığımız her alanda su kullanım alışkanlıklarımızı değiştirmek zorundayız.

Kurak dönemleri su arz güvenliğimiz riske girmeden atlatabilmek için daha önceden tedbir almalıyız.

Su yönetimi öncelikle  şebekelerdeki kayıp kaçak oranını azaltırken konutlarda da su aparatları daha verimli aparatlarla değiştirilmelidir.Aşırı su kullanan sektörler kontrol altına alınmalı .park ve bahçeler arıtılmış atık su ile sulanmalıdır.Bir hanede yapılacak olan verimli su kullanımı planı ile su kullanımınızı %35 oranında azaltabilmeniz mümkündür.

Ülkemiz bu kurak periyotları daha sık yaşayacak  gibi görünüyor. Su kültürü yaratmak ,su kullanım bilinci oluşturmak ve Suyu iyi yönetmek zorundayız.

Bunu sadece bugün yaşayan bizim nesil için değil gelecek nesiller için de yapmaya mecburuz.

Biz bu dünyadan gelip geçerken doğal kaynakları bizden önceki nesillerden miras aldık. Bunu unutursak gelecek nesiller bizi asla affetmez.

İlker Özel

İnş Müh.