4 Kasım 2022

Sonbahar yağmurlarının başlaması ile toprak tava gelir, çiftçide ekim hazırlığı için tatlı bir telaş, anlatılmaz bir mutluluk belirir. Saygı değer okuyucum, kaşlıktaki karamsarlıkla, ekime hazırlık şöleni niye böyle ikilem içinde diyecektir.

Ancak unutulmamalıdır ki; tarım sanki bir savaş oyunudur. Deneyimli çiftçi şöyle der: “Tohum tarlaya atılıp mahsul olup ambara girene kadar senin değildir” . Tohum filizlenip kar altında uyumaya başladığında çiftçi ilk “oh” u nu çeker.  

Karların altında üc dört ay uyuyan filizler, arada bir güneşin verdiği enerji ile uzamaya, yapraklanmaya başlar.  dırBu dönemde çiftçi arada bir tarlaya gelir, filizlere bakar, ilkbahar yağmurları için duaya başlar. Bu güzel evrim, Anadolunun çeşitli bölgelerinde farklıdır.

Filizler batıda bir karışken, Akdeniz bölgesinde neredeyse 1- 1,5 karıştır. Doğuanadoluda yeni yeni yerden kalkar kar.

İşte bu Tarım+Doğa Savaşı’nın ilk aşaması. ( GÖZETLEME )

O bitmek tükenmek bilmeyen yaz boyu, hastalıklara karşı, zararlı böceklere karşı, doğal afetlere karşı fiilen veya dua ederek keçen dönem. ( KARŞI TAARUZA KARŞI BEKLEME VE HAZIRLIK.

Başaklar olgunlaşıp hasat başladığında ( ÇİFTÇİNİN ATAĞI ) çiftçinin atağıdır ama, geç kalmış bahar feyezanları, dolu ki en korkulandır. Yangın o en çaresiz bırakandır. Ve hasat bitip ambara veya  alıcıya satılan ürün çiftçinin alın teinin mutluluğudur. Hadi ona da ( ZAFER ) diyelim.

Hasat neyle olursa olsun. İster son model  zirai makinalarla, ister elle. Çitçinin ailesinin alın teri, benim ekmeğim, ülkemin zenginliğidir.

Dikkat ederseniz, ülkemizin kuzeyinde devam eden savaş anında bile masalarda konuşulan buğdayın dünyaya açıldığı koridordur. Birileri koridoru kapattım dediğinde ülkeler hop oturup hop kalkmaktadır.

Neşenin, o heyecanla beklemenin bir anda uçup gittiğini düşünün. O ne yıkılmaktır. Be yaşadım.

Kuraklık Nedir?

Kuraklık yağışın yıllık ortalamanın altında olmasıyla meydana gelen bir doğal afettir. Herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde oluşabilen kuraklık, genellikle uzun bir dönemi kaplar. Su kıtlığı olarak tanımlanan kuraklık bitki örtüsünde azalma, suyun kalitesinin düşmesi, erozyon, balık sahalarında şiddetli daralma ve hayvanların zorunlu göçü gibi sonuçlar yaratır.  Dolayısıyla kuraklık doğal dengeyi bozar ve ekonomiden gıdaya teknolojiden sağlığa hayatımızın tüm aşamasını dolaylı veya doğrudan olumsuz yönde etkiler.

Kuraklık Çeşitleri Nelerdir?

Kuraklık; meteorolojik kuraklık, tarımsal kuraklık ve hidrolojik kuraklık olmak üzere üç farklı türde meydana gelir. Nem oranında düşüşe neden olan yağış azlığı nedeniyle gerçekleşen meteorolojik kuraklık bölgeden bölgeye yayılma gösterir. Toprağın yeterince su almaması nem kaybına ve doğal olarak tarımsal kuraklığa yol açar.

Kuraklık Nedenleri Nelerdir?

Kuraklık i yağış ve buharlaşma+terleme arasındaki dengenin bozulmasıyla oluşan bir doğal afet olup tabiat için gizli bir tehlikedir. Yüksek sıcaklıkların nem dengesini etkilemesi veya bozması, yağış azlığı, sıcaklık artışı ve nem dengesindeki değişim, hava basıncı, yükseklik, enlem ve coğrafi yapı kuraklığa neden olur. Bununla birlikte kuraklık nedenleri genellikle insan kaynaklıdır. Bu nedenleri şöyle sıralayabiliriz:

Sanayi atıklarının çevreye atılması

Yağmur toplayan bitki örtüsünün tahrip edilmesi

Yer altı sularının kirletilmesi

Atık suların geri dönüşümünün yapılmaması

Temiz su kaynaklarının gereksiz harcanması

Araba egzozları ve sanayi fabrikalarının sürekli zehirli gaz salarak yağış düzenini etkilemesi

Verimli toprakların yanlış şekilde kullanılması

Türkiye’de çölleşme,

Çölün bulunmadığı Türkiye’de Konya, Iğdır ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi çölleşme tehlikesi altındadır. Türkiye arazisinin %65’i dikkatli kullanılmadığında çölleşme sorunu oluşabilecek kurak/yarı kurak iklim tesirindedir.

Pek tabiidir ki burada konumuz çölleşme değildir, Türkiye’nin yarısı çölleşme riski altındadır Ancak böyle bir ihtimal şimdilik çok yakın değildir. Sulamalarda tarla içi drenajlara dikkat edilmez ise.  GAP  Harran ovasında oluğu gibi toprakta tuzlanma başlar. Çoraklaşma çölleşmenin adeta yemlemesi gibidir

PEKİ KURAKLIĞA KARŞI NE YAPACAĞIZ ?

. İlgililer derhal harekete geçmeli,

. Havza yönetimi derhal uygulamaya konulmalı.

.Sulama birlikleri eski haline dönmeli. DSİ kontrolunda. Zira su kaynakları DSİ nin yönetimindedir

. Sulama teknikleri hızla gözden geçirilmeli.

. Üniversiteler bu konuya eğilmelidir.

İlker Özel

İnş Müh