3 Kasım 2021

COP26 tüm alınacak kararların yanı sıra tüm toplumun katılacağı iklim değişikliğine karşı bir sistem değişimine yardımcı olabilecek yeni işbirliklerinin ve bağışların ortaya çıkması için de bulunmaz bir fırsat. Kamu-özel işbirlikleri, çokuluslu bildiriler, yeni koalisyonlar, yerel girişimler ve diğer anlaşmalar görülebilir. COP26 boyunca bu yaklaşımlardan bir sürü göreceğiz ve bazıları biz COP26’ya ulaşana kadar gizli tutulacak.

COP26 süresince dikkate alınması gereken bazı konular şöyle:

Net-sıfır: Haziran 2020’de BM Üst Düzey İklim Şampiyonları, işletmeleri, şehirleri, bölgeleri ve yatırımcıları net sıfır emisyonlu bir ekonomiye ulaşma idealinin arkasında bir araya getirmek için ‘Sıfıra Yarış (Race To Zero)’ kampanyasını başlattı. Kampanyaya verilen destek hızla arttı.

Bugüne kadar ekonominin en büyük 15 sektöründeki gelirlere göre büyük şirketlerin beşte biri içinde bulunduğumuz on yılda emisyonlarını yarıya indirme sözü verdi. Toplamda 80 trilyon Doları aşan varlıklardan veya dünya çapında yönetim alanındaki toplam varlıkların %77’sinden sorumlu 250’den fazla varlık sahibi, varlık yöneticisi ve banka, portföylerini en geç 2050 yılına kadar Net-Sıfır İçin Glasgow Mali İttifakı çatısı altında net-sıfır emisyona geçirmeyi taahhüt etti.

COP26 süresinde kampanyaya emisyonlarını 1,5 °C hedefine uymak için hızlıca sınırlayabilecek 1000 şehrin de destek olması bekleniyor . Bu taahhütlerin yerine getirilmesini sağlamak için, (örneğin 2030 için) hedeflerle desteklenmeleri, şeffaflık ve bütünlüğü sağlayan kurallara bağlı kalmaları da gerekecek.

Kapsamlı incelemelerin ardından, Science Based Targets girişimi, şirketler tarafından net sıfır hedeflerinin küresel olarak uyumlu ve bilime dayalı olabilmesi için net sıfır hedeflerine ilişkin bir standart hazırladı, bu standardın da COP26’nın hemen öncesinde yayınlanması bekleniyor.

Bir bisikletçi Manila’daki 32.000 panelli Valenzuela Güneş Çiftliği’nin yanından geçiyor. Düşen maliyetler ve teknolojik atılımlar, yenilenebilir enerjide katlanarak büyümeye neden oldu. Fotoğraf: Lisa Marie David ve IMF Photo/Flickr

Finans Sektörü: Paris Anlaşması’nın üçüncü hedefi finansal akışların düşük-karbon ve iklime dayanıklı bir şekle doğru evrilmesidir. Sıfıra Yarış kampanyasının bir parçası olan Net Sıfır için Glasgow Mali İttifakı’na raporlama, risk yönetimi, getiriler ve seferberliği ilerleme için izlememiz gereken kilit alanlar olarak belirleyen İngiltere Merkez Bankası eski başkanı Mark Carney başkanlık ediyor.

COP süresinde ya da öncesinde Uluslararası Finans Raporlama Standartları Kurumu, Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartlar Kurulu kuracak. Bununla alakalı olarak COP26’da Science Based Targets girişimi bir taslak sunarak, finansal kurumlar için net sıfır standardı geliştirmek için bir danışma süreci başlatacak.

Kömür, Petrol ve Doğalgaz: Güney Kore ve Japonya kısa süre önce diğer ülkelerdeki kömür santrallerinin gelişimini finanse etmeyi durdurma sözü verdi. BM Genel Kurulu’nda ise Çin Başkanı Xi Jinping, yurtdışında kömür santralleri inşa etmeyi durduracaklarını duyurdu. Bu arada Bulgaristan ve Uruguay, Powering Past Coal Alliance’a katılan son ülkeler olurken, Danimarka ve Kosta Rika yakın zamanda Beyond Oil and Gas Alliance’ı kurarak, fosil yakıt üretimini durdurma planını taahhüt etti.

Eylül ayında BM, şimdiye kadar yedi ülkeyi kapsayan “No New Coal Plants” taahhüdünü başlattı. COP26 sürecinde daha fazla ülkenin ve yatırımcının fosil yakıtlardan uzaklaşan girişimlerini dinlemeyi umuyoruz.

Yenilenebilir Enerji: 2010’da güneş ve rüzgar enerjisi küresel enerji üretiminin %1,7’sini karşılıyordu. On yıl sonra bu oran %8,7’e çıktı. Tecrübe ettiğimiz üstel büyüme, modellerin tahmin ettiğinden çok daha yüksek.

Düşen maliyetler ve teknolojik atılımlar, ülke ve şirketlerin daha hızlı ve kararlı bir şekilde yenilenebilir enerji hedefleri belirleme konusunda yüreklendiriyor. Muhtemelen Glasgow’da bunlardan daha fazlasını sergileyecekler. COP26’da Hindistan ve İngiltere’nin dünya çapında güneş enerjisi sağlayabilmek için ‘ulusötesi elektrik şebekesi’ oluşturulması ile ilgili ortak bir bildiri yayınlamaları bekleniyor.

Ormanlar: Tropikal ormanların kaybından dolayı ortaya çıkan karbon emisyonunun miktarı geçtiğimiz yıl Amerika’da kullanılan tüm araçların karbon emisyonundan daha fazlaydı. COP26’da ormansızlaşmayı sona erdirmek için yenilenen taahhütleri, ormanların karbon emisyonlarını nasıl emdiğini ve toplulukların iklim etkilerine uyum sağlamasına yardımcı olduğunu giderek daha fazla anladığını gösteren somut önlemleri izleyeceğiz. COP’ta yer alacak ormanla ilgili girişimler arasında Orman, Tarım Ve Emtia Ticareti (FACT) Diyaloğu aracılığıyla ormansızlaşmadan arındırılmış tedarik zincirlerini teşvik için ülkelerin bir araya getirilmesi yer alıyor.

Ayrıca, Nisan 2021’de İklim Liderler Zirvesi’nde başlatılan LEAF Koalisyonu gibi gönüllü karbon piyasalarını kullanan inisiyatifler de dahil olmak üzere, bu hedeflere ulaşmak için hükümet ve özel sektör finansmanlarına ilişkin önemli duyurular da bekliyoruz.

Elektrikli araçlar: Ford, General Motors, BMW gibi otomotiv sanayinin ağır topları elektrikli arabalara büyük yatırımlar yapıyorlar, gün geçtikçe daha fazla ülke ve şirket içten yanmalı motorlu araçların satışını aşamalı olarak durdurmayı taahhüt ediyor. COP26’da temiz ulaşıma geçişte bir kırılma noktasına geldiğimizden bahseden ülke ve şirketlerden daha cesur taahhütler bekliyoruz.

Metan: Metan daha güçlü bir sera gazı, 20 yıllık süreçte bakıldığında karbondioksitten 86 kat daha fazla ısıtma gücüne sahip. Çalışmalar gösteriyor ki metan emisyonunu kesmek için hızlıca adım atılması durumunda 2050’ye kadar 0,3 °C’lik bir ısınmayı ortadan kaldırabiliriz.

Bu süper kirletici ile ilgili olarak 2021 BM Genel Kurulu’nda Amerika ve AB, Global Methane Pledge’i duyurarak ülkeleri 2030’a kadar metan gazı seviyesini 2020 seviyelerinin en az %30 düşürmek için harekete geçmeye çağırdı. Bugüne kadar 30’dan fazla ülke bu anlaşmaya destek verdiklerini açıkladı. COP26’da bu desteğin artmasını umuyoruz.

Herkes İş Başına

Glasgow’daki COP26, yalnızca ülkelerin taahhütlerini sunmaları için bir an değil. Aynı zamanda 1,5 °C sınırını aşmamak ve iklim değişikliğinin gittikçe büyüyen etkilerine cevap verebilmek için ülkelerin çabalarını iki katına çıkarmak ve acilen atmaları gereken adımlara odaklanabilmeleri için kritik bir an.

COP26’nın ardından ülkelerin NDC’leri nasıl bir senaryo çiziyor olursa olsun, sera gazlarını hızla kesme sorumluluğumuz sıcaklıklar yükseldikçe ve iklim değişikliğinin sonuçları kötüleştikçe artacak.

COP26 herkesin ayağa kalkıp liderlerinden ciddi iklim eylem planları istemesi ve elini taşın altına koyması gereken bir an.

Makelenin İngilizce orijinali

Yazanlar: Helen Mountford, Taryn Fransen, Jamal Srouji, Lorena Gonzales, Nathan Cogswell, Mima Holt, Yamide Dagnet, Rebecca Carter, Rhys Gerholdt

Yeşil Gazete için çeviren: Ece İldem

Kaynak:https://yesilgazete.org/cop-26-basarili-olacak-mi-cevabi-dort-kritik-soruya-bagli/