Dursun Yıldız

HPA Başkanı

28 Haziran 2018

Haziran ayının son günleri yaşanırken  bu ay içinde birçok ilimizde kent sellerinin yarattığı sorunlar haber bültenlerinde yer aldı. Bu arada yapılan açıklamalarda bu Haziran ayının son yılların en yağışlı Haziran ayı olduğu da sıkça belirtildi.

Aslında   internette yapılacak basit bir araştırma bu açıklamanın son 2-3 yılın Haziran ayları için de geçmişte yapıldığını ortaya koyuyor.

Aşırı atmosfer olaylarının  özellikle kentlerimizde yarattığı seller ve dolu yağışlarının olumsuzluklarını ortadan kaldırmak için konu daha detaylı bir şekilde masaya yatırılmalı.

Bu kapsamda sorulacak en öncelikli soru; bu taşkınların dönemsel mi olduğu yoksa bir süreklilik içinde mi seyrettiği olmalı.Bu sorunun öncelikle sorulacak olması  aslında daha çok günlük çözüm arayışlarına yatkın olmamızdan da kaynaklanacaktır. Seneye olmayacaksa önleme gerek yok anlayışı, hem bu sorunun sorulmasını  hem de verilecek cevabı önemli kılan ana unsurlardan biridir. Ancak karşı karşıya olduğumuz sorun böyle geçiştirilebilecek kadar basit değildir.

Bizde konuyu öncelikle bu kapsamda ele alıp bir farkındalık yaratma amacıyla bu satırları yazıyoruz. Aşırı sonuçlar yaratan atmosferik olayların kendi içinde ilişkilerini ve gelecek yıllar için tahminlerini işin uzmanı olan disiplinlere bırakıp bugüne kadar oluşan ortalama yağışlar ve bunların  hidrolojik sonuçları üzerinden bir değerlendirme yaptığımızda bazı sonuçlara ulaşmak mümkün .

Yine konuyu uzmanların açıklamalarından başlayarak ele alalım;

Son yıllarda yağışlarda mevsimsel kaymalar ortaya çıktığı gibi yağışın şiddeti, süresi ve  alan dağılımında da geçmişe nazaran değişiklikler olduğu belirlenmiş durumda.

Biz de Su Politikaları Derneği Hidropolitik Akademi olarak Yıldız Teknik Üniversitesi İstatistik Uygulama ve Araştırma Merkezi ile birlikte yaptığımız bir çalışmada mevsim geçişlerinin uzadığını ve mevsimsel  yağışlarda  kaymalar gerçekleştiğini hidrolojik verilere dayanarak tespit etmiş ve yayınlamıştık.

Şimdi bu bilimsel gerçeğin özellikle şehir planlaması çarpık olan ,nüfusu hızla artan ve hızla betonlaşan kentlerimizde ,hem de bütün bölgelerimizdeki birçok kentimizde yarattığı olumsuz sonuçları daha fazla  yaşamaya başladık.

Zaman zaman yaşamsal bir tehdit olarak ortaya  çıkan ve sadece mal kaybına değil aynı zamanda  can kaybına da neden olan bu  soruna karşı önce bilinçli olmaktan  başlayarak bir dizi tedbirin alınması gerekiyor Bunları bir başka yazının konusu olarak bırakıp şimdi yazımızın başlığı olan soruya geri dönelim?

Haziran’daki kent selleri tehdidi geçici mi?

Bu konuda Meteoroloji Genel Müdürlüğünün resmi yıllık ve aylık ortalama yağış verileri incelendiğinde bazı eğilimleri görmek mümkün

Yukarıdaki şekillere bakıldığında ülke genelinde düşen ortalama yağışların 2010 yılından bu yana bir azalma eğilimi taşıdığı görülüyor. Ancak Haziran ayında tüm ülke geneline düşen yıllık ortalama yağışlarda, 2000-2010 yılları ortalamasına göre 2010 yılından sonra %65 oranında ortalama bir artış göze çarpıyor.

Bu durum Haziranda geçmişten  daha fazla yağış  olma ihtimalini  arttırıyor. Ancak daha da önemlisi  bu yağışların tüm ülke genelinde kısa süreli daha şiddetli ve dar alanlara  düşüyor olması nedenleriyle de  yaratabileceği tehditleri ortaya koyuyor.

Bu kararsız yağışların dünyanın birçok ülkesindeki kentlerde  de sorunlar yaratmaya devam ettiğini bilerek, artık sadece eleştiri yapan veya eleştirileri yok sayan bir anlayıştan sıyrılıp   kısa ,orta ve uzun dönemli tedbirler alınması için akılcı önermelere ve  çalışmalara  başlanmalıdır.

Eldeki veriler ve yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarına göre  önümüzdeki dönemde de bu tehdidin sürme ihtimali yüksek görülüyor.

Bu durum merkezi yönetimin ilgi alanı içinde olması gerektiği gibi kısa süre sonra gerçekleşecek olan Yerel Yönetim seçimlerindeki adayların da gündeminde olmalıdır. Bu konuda seçildiğinde alacağı önlemleri açıklayacak olan Belediye başkan adaylarının açıklamalarını şimdiden merak etmekteyiz. Bu konuyu incelemeye devam edeceğiz.

Makalenin PDF si için lütfen tıklayınız

Hazirandaki Kent Selleri Tehdidi Geçici Mi